DER ROTHAARSTEIG - DAG 6
Traject: Rhein Weser Turm - Lützel 18 KM

© L.A.W.V.VIA-VIA
Rhein Weser Turm
Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek







 Parkeerplaats Rhein Weser Turm
Ongeveer 18 km
De dagwandeling vertrekt vanaf de parkeerplaats bij de Rhein Weser Turm en de route verloopt in zuidelijke richting door het Schwarzbachtal. Vanhier bereiken we door het Naturschutzgebiet Haberg op de flanken van de Riemen (678 m) de Dreiherrenstein om dan door Naturschutzgebiet Elberndorfer Bach naar de Oberndorfer Höhe te klimmen. Na de bron van de Ferndorf en over de Buchhelle (618 m) gaat het naar de Ginsberger Heide en de restanten van de Ginsburg, een historische plek die aan de wieg staat van het ontstaan van De Nederlanden! Langs de Gillersportplatz en over de Grap (654 m) eindigt dit traject in Lützel.

ROUTEBESCHRIJVING

Voor deze etappe van de Rothaarsteig is het vertrekpunt de parkeerplaats van de Rhein Weser Turm aan de L553. De in 1932 gebouwde toren is een van de bekendste uitzichttorens in het Sauerland en ligt op het zuidelijk deel van de Westerberg (685 m) met een 360 graden panorama over het Hochsauerland, het Lennebergland, het Siegerland en Wittgenstein tot aan het Ebbegebirge. Hiervoor moeten wel 113 traptreden van de 24 meter hoge toren beklommen worden. Zoals de naam van de toren al aangeeft ligt die Rhein Weser Turm op de waterscheiding van Rijn en Weser. Zo monden de beekjes van Lütke Rinsecke en Rinsecke, die van de Westerberg in noordwestelijke richting stromen, via Hundem, Lenne en Ruhr in de Rijn, terwijl de 750 meter zuidelijke gelegen bron van de Schwarzbach in zuidoostelijke richting uitstroomt in de bovenloop van de Röspe en via Eder en Fulda in de Weser. We zijn dus op een merkwaardige plek, waar oorspronkelijk enkel en alleen schuilhutten hebben gestaan voor de bosbouwers, kerkgangers, wandelaars en skiërs, voor wie hier ooit een skischans is gebouwd. Toen is ook het idee ontstaan om er een uitzichttoren te bouwen. Dit gebeurt in 1932 als in het kader van werkverschaffing een houten toren op een vierkanten massieve fundering van 84,6 m2 van plaatselijk vulkanisch gesteente wordt opgetrokken. De binnenconstructie bestaat uit 4 sparrenstammen die naar boven taps toelopen in een vierkant oppervlak van 16 m2 met 8 verdiepingen. De buitenzijde is bekleed met planken een heeft op elke verdieping ramen. De bouw van de Rhein Weser Turm is in een tijdsbestek van 77 dagen voltooid en op 21 augustus 1932 onder grote belangstelling in gebruik genomen.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Rhein Weser Turm - Plaquette op het “Kreuz der Wanderer“ (2007) van kunstenaar Pater Leo Jahn
Tijdens WOII wordt in 1943 de Rhein Weser Turm door de Duitsers als waarnemingspost gebruikt en is het gebied voor bezoekers verboden gebied. Als op 6 april 1945 Amerikaanse troepen de toeren zonder noemenswaardig verzet innemen, richten ze er een waarnemingspost in voor de artillerie en als de Amerikaanse troepen de volgende dag oprukken naar Oberhundem, loopt dit uit op een ramp. Van een even verderop gelegen hoogte worden ze door Duits afweergeschut onder vuur genomen en zeker 400 Amerikaanse Soldaten kommen om. Zware Artillerie beschietingen en luchtaanvallen zorgen uiteindelijk voor de overgave van Oberhundem, waarbij Duitse soldaten en burgers de dood vinden en een groot deel van het dorp verwoest wordt. Na WOII duurt het tot 1949 dat de door oorlogsgeweld beschadigde Rhein Weser Turm wordt hersteld. Sinds 2000 komt de toren en de uitspanning in bezit van de familie Schwermer, die het geheel renoveert en er voor zorgt dat het gebouw onder monumentenzorg komt. Bij de jubileumviering van 75 jaar Rhein Weser Turm is naast deze plek het bronzen “Kreuz der Wanderer“ met plaquette van kunstenaar Pater Leo Jahn van de Orde van Missionarissen van de Heiligen Familie geplaatst.

Bij de Rhein Weser Turm vertrekken we vanaf het “Kreuz der Wanderer”, lezen de tekst op de plaquette en denken aan het gezegde dat “niet de weg, maar het samen onderweg zijn” het belangrijkste is! De brede bospaden leiden ons zuidwaarts en zo komen we al na een paar honderd meter aan de plek waar het de Rothaarsteig Verein samen met het Forstamt Olpe het informatiestation Waldschule heeft ingericht, waar de geïnteresseerde wandelaar informatie kan opdoen over wetenswaardigheden van de vier belangrijkste boomsoorten in dit gebied van zaad tot boom. We volgen de gemarkeerde route en dalen voorbij de schuilhut Knülle het dal in van de nog jonge Schwarzbach, die zijn naam dankt aan de rood-zwarte kleur van het water. Het dichte bos opent zich en we krijgen zicht op het idyllische Schwarzbachtal. Het beekje kan hier vrij meanderen door de rijke weideflora, een ideaal biotoop voor bedreigde flora en fauna, zoals turfmos en vleermuizen. Niet voor niets is dit het Naturschutzgebiet Schwarzbachtal met een oppervlakte van 60 hectare. De bodem is relatief vochtig en we vinden er moerasberken, elzenbosjes en gagelstruiken, maar ook oude beuken, die soms wel 200 jaren oud zijn. We steken het bruggetje over en vervolgen de route op de andere oever voorbij aan een vennetje met doorwaadbare plaats. Een infobord vertelt over de inrichting van het landschap. Naar rechts slaan we af.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Schwarzbachtal - Bruggetje over de Schwarzbach
Als we de markering van de Rothaarsteig blijven volgen en rechts aanhouden, klimmen we geleidelijk door het drassige dal van de Habecke. Zo komen we aan een schuilhut met picknickplek aan de parkeerplaats Heinsberger Hochheide, een klein beschermd natuurgebied dat deel uitmaakt van Naturschutzgebiet Haberg. Een goed begaanbare weg leidt ons naar links langs een grote zwerfsteen door een gebied met jeneverbesstruiken en gagel. Na bijna twee kilometer voorbij aan de basaltmarkering van 90 KM bereiken we de Dreiherrenstein, gelegen op 673 meter hoogte op de flanken van de Riemen (678 m)de hoogste top van het historische Siegerland. Deze monoliet markeert de plek waar in het verre verleden de landsgrenzen van Keulen, Westfalen en Nassau elkaar treffen. Nu wordt deze Dreiherrenstein ook geflankeerd door een schuilhut en barbecue plek. Naar rechts dalen we door het bos af in dal van het Naturschutzgebiet Elberndorfer Bach, waar we over een bruggetje het ijzerhoudende beekje oversteken om dan in een klim de Oberndorfer Höhe te bereiken. Boven aangekomen hebben we een prachtig uitzicht op Hilchenbach met aan de horizon een vijftal indrukwekkende windmolens.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Dreiherrenstein (673 m) met drie heren!
Over de Oberndorfer Höhe is het niet ver meer tot aan de bron van de Ferndorf, een 24 kilometer lang beekje dat bij Weidenau in de Sieg uitmondt, dus aan de oostzijde van de waterscheiding van Rijin en Weser. Vanaf de bron van de Ferndorf gaat het nu direct, door oud gemengd bos over de Buchhelle ( 618 m) zuidwaarts in de richting van de Ginsberger Heide langs een mooie en oude boswachteronderkomen. Naar rechts dalen we af door het bos en komen aan de gerestaureerde Ginsburg, waarvan nog slechts een paar gebouwen met verdedigingswerken en 16 meter hoge toren behouden zijn gebleven. Voor de Nederlandse geschiedenis en het ontstaan van de Nederlanden is dit een zeer belangrijke en historische plek! Het is immers hier dat “onze” Willem van Oranje, geboren in het nabij gelegen Dillenburg, in 1568 op de Ginsberger heide zijn troepen verzameld heeft om onze vrijheidsstrijd tegen de Spaanse overheersing te beginnen. Die veldtocht is succesvol als Willem van Oranje in de veldslag bij het Friese Heiligerlee op 23 mei 1568 de eerste overwinning boekt in de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Daarmee kan gezegd worden dat hier op de Ginsburg die voorbereidingen voor de Tachtigjarige Oorlog begonnen zijn, die geleid hebben tot de onafhankelijkheid van de Nederlanden.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Schlossberg Ginsburg
Maar de geschiedenis van de Ginsburg gaat vermoedelijk terug naar de periode 1234 tot 1250 als onder Graaf Hendrik van Nassau (1197-1247), de Rijke voor het eerst sprake is van een “Novum castrum“ in een oorkonde van 16 december 1255 bij een gebiedsverdeling tussen de Graven Walram en Otto van Nassau. De burcht Ginsberg wordt door Graaf Otto van Nassau aan Aartsbisschop Walram van Keulen voor een deel verkocht maar later weer terug gekocht. In de loop der tijd wordt het bezit van de familie van Nassau bij tijden verpacht en de burcht uitgebouwd en aangepast, zoals in 1463 en daar opvolgende jaren. Zo bouwt men er een kapel, een poortgebouw, watervoorziening met toebehoren. Prins Willem van Oranje Nassau is in 1566 voor het eerst op burcht Ginsberg voor de jacht, maar bespreek hier begin april 1568 met zijn broers Jan en Lodewijk van Oranje Nassau, Overste Claus van Hattstatt en 33 getrouwen de bevrijdingsplannen van de toenmalige Nederlanden van de Spaanse overheersing om dan vervolgens zijn regimenten te verzamelen op de Ginsberger Heide onder bevel van zijn broer Lodewijk van Oranje Nassau en naar de Nederlanden op te trekken. Maar de burcht raakt ondanks restauraties van de erven van Willem van Oranje in verval en pas aan het eind van de 19e eeuw is door historisch besef er weer belangstelling voor de ruïne van de Ginsburg, die uiteindelijk een opknapbeurt krijgt in 1961.

© L.A.W.V.VIA-VIA
De Gillerturm op de Giller (654 m)
Het laatste korte traject vanaf de burcht Ginsberg naar het eindpunt in Lützel leidt ons eerst langs de Gillersportplatz, gelegen aan de zuidwest zijde van de Ginsberger heide. Het is een opmerkelijke plek waar sinds 1907 jaarlijks het grootste openlucht gymnastiek treffen in Duitsland plaats vindt, dat bekend staat onder de naam “Gillerbergturnfest” naar een initiatief van Ewald Hahn. Het zijn meerdaagse sportwedstrijden, die oorspronkelijk begonnen zijn als turnwedstrijden in een tijd dat rond de eeuwwisseling de verschillende Duitse sportbonden zijn opgericht. Het wedstrijdterrein is in 1932 aangelegd en omvat dan al een 400 meter baan. Nu beschikt de Gillersportplatz over een atletiekaccommodatie en een beachvolleybalveld. Hier is ook in 1912 de eerste skischans van Siegen gebouwd als de skisport in de belangstelling komt. Even verderop wordt de route van de Rothaarsteig naar rechts afgeleid en bereiken we na een stevig klimmetje de berghoogte Giller (654 m) met de Gillerturm, een klassiek in staal opgetrokken 16 meter hoge uitzichttoren, die via een wenteltrap te beklimmen is. Al in 1892 heeft de Sauerländischen Gebirgsverein de Gillerturm laten bouwen door Stahlfachwerk-Bauweise. Van boven heb je een prachtig uitzicht op de burcht Ginsburg, de stuwdam van het Breitenbachtal en de Kindelsberg (618 m). Naar het oosten richting Wittgensteinerland hebben we zicht op het dorp Erndtebrück en naar het zuidoosten de licht golvende Ederhoogvlakte. Naar Lützel is het nu nog een paar minuten, waar op de parkeerplaats aan de Gillerbergstrasse de dagwandeling eindigt.

DAG 7
 Traject: Lützel - Lahnhof 16 KM

Deze wandeling is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Maar ten aanzien van wijzigingen of onvolledigheden in de tekst kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Charles Aerssens

KAARTEN

- Wanderkarte Rothaarsteig Blatt Nord 1:50 000
- Wanderkarte Rothaarsteig Blatt Süd 1:50 000
- Wanderkarte Rothaarsteig, Publicpress - Leporello, 1:25 000, ISBN 978-3-859920-438-4

GIDSEN:

- ErlebnisWanderführer Rothaarsteig, 26 Kartenblätter im Maßstab: 1:25:000
- Kompass Wanderführer Rothaarsteig, K. Harnach, ISBN 978-3-85026-218-7




Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 11-08-2013 door C.P.J. Aerssens