DER EIFELSTEIG

DER EIFELSTEIG - DAG 2
Traject: Roetgen - Hohes Venn - Mützenich - Monschau 17 Km

© L.A.W.V.VIA-VIA
Roetgen - Kunstwerk "Valentine von Roetgen" aan de Postweg
Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek





 Roetgen
Ongeveer 17 km
Na het vertrek aan de Postweg in Roetgen laten we bij Schwerzfeld Duitsland achter ons en betreden we het Hohes Venn of Hoge Venen. Door dit prachtige Naturschutzgebiet wandelen we over vlonders en de kilometerslange Pilgerweg voortdurend stijgend richting Mützenich. Eerst nog even langs Kaiser Karls Bettstatt terug naar Duitsland en dan volgt de afdaling naar Mützenich en ons eindpunt, het in het diepe dal van de Rur gelegen monumentale stadje Monschau.

ROUTEBESCHRIJVING

We vertrekken van deze dagwandeling in Roetgen vanaf de kruising van de Bundesstrasse B258, de drukke doorgaande weg door Roetgen, met de Rosenthalstrasse, de Mühlenstrasse en de Postweg. In de tijd van de Romeinen wordt deze plek al het “Tor zur Eifel” genoemd vanwege de oude Romeinse heirbaan, die van Keulen naar Reims loopt. Pas in 1475 wordt Roetgen voor het eerst in een oorkonde vermeld als de eerste inwoners zich verspreid in deze streek vestigen op de onvruchtbare, natte grond aan de rand van het Hohes Venn. Later ontwikkelt Roetgen zich tot een dorp van wevers en staat het bekend om de koffiesmokkel uit België, als het na de Vrede van Versailles direct aan de grens met België komt te liggen. Op 12 september 1944 om 14.30 uur marscheren de Amerikanen, vanaf Petergensfeld komend, Roetgen binnen en is zo het eerste plaatsje in Duitsland dat aan het einde van WOII door de Amerikanen wordt ingenomen.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Roetgen - Statig Herenhuis aan de Postweg
Als vertrekken op het driehoekige grasperk aan de Postweg, kunnen we niet voorbij aan een opmerkelijk kunstwerk, een bronzen sculptuur voorstellend Valentine von Roetgen, een liggend naakt. We wandelen de Postweg in en komen langs het Wellness Hotel "Alte Post", ooit het eerste postkantoor van Roetgen uit de tijd van de postkoets en later Bahn-Hotel. Daarnaast valt een statig gebouw op met een lange geschiedenis. Hierin is rond 1820 ooit een textielfabriek gevestigd en vanaf 1863 een tijd lang de voormalige Oberförsterei. Op het einde van de weg gaan we rechtsaf de Wintergrünstrasse in, die overgaat in de Mühlenbendstrasse en na het kruisen van de Vennbahn onder het viaduct door gaan we direct linksaf langs het spoortalud. Even verderop houden we rechts aan en door een smal laantje met meidoornhagen komen we aan het riviertje de Weser, die we oversteken. Op kruising linksaf 150 meter het asfalt volgen en bij de volgende mogelijkheid rechtsaf een voetpad met heggen omzoomd nemen. Aangekomen op het volgende asfaltweggetje weer linksaf en nu 400 meter doorlopen tot aan de Schwerzfelderstrasse, waar we rechtsaf slaan.

Als de Schwerzfelderstrasse in de klim een lichte bocht naar links maakt is het opletten. Hier loopt de route van de Eifelsteig rechts het bosgebied in. We volgen de markering en zijn intussen de Duits-Belgische grens overgestoken. Opmerkelijk is het groot aantal grensstenen dat het gebied van Schwerzfeld, dat als een uitstulping in België ligt, markeert! De grensstenen zijn oplopend genummerd GP837 tot GP856. We lopen nu aan de Belgische zijde licht klimmend langs het weidegebied van Schwerzfeld tot grenssteen GP848 en gaan hier naar rechts de asfaltweg op. We betreden nu het Naturschutzgebiet Hohes Venn. We volgen het asfalt rechtdoor en houden op de T-splitsing links aan. Dalen nu af en gaan rechts over de stenen brug van de Steinbach. Op de Y-splitsing gaat de route naar links licht bergop. Verderop verlaten we het asfalt en gaan links een breed grindpad in. Een wegkruis aan de rechterzijde noopt tot devotie en bereiken we de kapel van Reinartzhöfe.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Reinhartzhof - Gastwirtschaft von Johann Croth
Op deze plek heeft de voormalige nederzetting Reinartzhof gelegen. Hier heeft in de 14e eeuw een kluizenaar gewoond die bij akte verplicht is voor geld de brug over de Weser, gelegen aan de pelgrimsweg van Aken naar Trier, te onderhouden en pelgrims onderdak te bieden. Bij mist en ´s nachts luidt hij een bel om eventuele verdwaalden de weg te wijzen. In 1424 heet het gehucht St. Reynart in Eyffel, in 1516 “der Reinnart”. Sinds het begin van de 16e eeuw maakt Reinartzhof deel uit van het Hertogdom Jülich. Maar in 1543 wordt Reinartzhof verwoest en kort erna weer herbouwd. Tijdens de Dertigjarige oorlog worden de hoeves wederom verwoest. In het begin van de 19e eeuw worden weer een nieuwe Ober- en Unterhof vermeld. In 1803 komen de hoeves Oberreinert en Unterreinert bij de parochie Roetgen. Na de Franse Revolutie wordt het Hertogelijke eigendom verkocht en komt de Oberhof in bezit van de familie Kaufmann-Esser en de Unterhof in handen van de familie Neicken. De Oberhof brandt in 1856 af, maar wordt kort daarna weer herbouwd.

Tot het begin van WOI loopt de grens tussen de Gemeente Konzen en de Gemeente Mützenich tussen de Oberhof en de Unterhof door. Omdat beide hoeves in het stroomgebied van de Vesdre liggen en er van hieruit dus verontreinigd water in het drinkwaterbekken van het stuwmeer van de Vesdre zou kunnen komen, worden de hoeves in 1958 onteigend en moeten ze op zijn laatst in 1962 afgebroken worden. Maar uiteindelijk wordt de laatste hoeve pas in 1971 verlaten. Wat nu rest zijn slechts een paar fundamenten van de nederzetting Reinartzhof en verder staan er nog enkele meidoornheggen en fruitbomen. Op de plek van de vroegere kluis wordt in juni 1973 het huidige klein Mariakapelletje gebouwd door de scouts van Raeren met stenen van de verlaten hoeves.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Reinhartzhof - Mariakapelletje
Op de plek van de vroegere kluis wordt in juni 1973 het huidige klein Mariakapelletje gebouwd door de scouts van Raeren met stenen van de verlaten hoeves. Na de resten van de Oberhof voert de route ons naar links tot de 1 kilometer verder gelegen kruising met de Rennerthött. Hier ligt een hut. Hier begint de lange, kaarsrechte halfverharde Pilgerweg dwars door het Imgenbroicher Venn en het Allgemeines Venn. Beiden maken deel uit van het Naturschutzgebiet Hohes Venn, dat volledig in België ligt. Het is een uitgestrekt hoogveen- en heidegebied. Dit plateau vormt een soort driehoek, begrenst door Malmedy in het zuiden, Monschau in het oosten en Eupen in het noorden. De kern van het gebied vormt een bergrug uit oude leisteen uit het Cambrium en het Onder-Devoon, het “Vennsattel“, dat circa 200 meter hoger dan de rompvlakte van de Eifel. Op de schrale, moeilijk waterdoorlatende bodem vormden zich 10.000 jaar geleden de eerste hoogvenen. Deze danken hun ontstaan aan de enorme hoeveelheden regenval. Het klimaat hier is nogal extreem. Het kent koele, vochtige zomers en lange, barre winters. Verantwoordelijk voor de temperatuur is natuurlijk vooral de hoogte. Door al deze factoren samen is een unieke flora en fauna ontstaan met zowel boreale, als Atlantische kenmerken.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Hohes Venn - zicht op de Pilgerweg vanaf Steling (656 m)
Alleen op de paden en wegen mogen we komen. We stappen stevig door over de Pilgerweg. Onderweg passeren we een tweetal wegkruisen. Het eerst kruis houdt de herinnering hoog aan Arnold Müllenmeister, Burgvogt von Konzen, die op deze plek het leven heeft gelaten op 27 april 1767. Het volgende wegkruis geeft aan dat hier op 17 augustus 1943 de 23-jarige Duitse jachtvlieger Horst Bilfinger uit Mannheim in een luchtgevecht met een Amerikaanse bommenwerper is verongelukt. Dan komen we bij de Steling Hütte waar we de Konzerweg oversteken en zien voor ons de onverharde weg nog steeds klimmen tot het hoogste punt op 658 meter bij Steling. Terugkijkend zien we de kaarsrechte Pilgerweg, die bijna reikt tot aan de horizon. Bij Steling gaat de route naar rechts.

Bij Steling gaat de route naar rechts. We verlaten België en lopen langs de grens aan Duitse zijde. Ook hier duiken zo nu en dan de oude grensstenen waarvan de nummering ligt tussen de GP720 en GP730. We wandelen in de richting van Kaiser Karls Bettstatt. Hier ligt een tweetal grote megalieten. De grootste rotsblok heeft een lengte van vijf meter en is twee meter breed. Ernaast ligt nog een ander, kleiner rotsblok. Door beide rotsblokken lopen opvallende witte kwartsietaders. Al in de 13e eeuw zijn deze rotsen al als grensstenen in bezit van het Klooster Reichenstein. Volgens de legende zou Keizer Karel de Grote hier na een jachtpartij in het Hohes Venn verdwaald zijn en zo gedwongen zijn hier te overnachten. Of dit werkelijk zo is geweest is niet bekend, wel is duidelijk dat deze opvallende grote stenen een markant punt zijn in de toen nog open veengebieden en een goed oriëntatiepunt vormen voor de reiziger en wandelaar.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Kaiser Karls Bettstatt
Vanhier verloopt de wandelroute rechtdoor en buigt enigszins naar links tot GP721, waar we naar links een smal weggetje langs weilanden volgen. Op het brede onverharde pad aangekomen naar rechts en houden rechts aan tot we aan een infobord komen, dat erop wijst dat hier ooit in de ijstijd meertjes zijn geweest, die nog in het landschap herkenbaar zijn. Hiervoor moeten we de houten uitkijktoren Am Brackvenn beklimmen, die uitzicht biedt over de omgeving van het Naturschutzgebiet Mützenicher Venn. Voorbij deze toren gaan we naar links en lopen door tot de eerste huizen van Mützenich. Op het asfalt naar links Im Brand volgen tot aan het kleine holle weg naar rechts, de Renertzgasse. We lopen deze uit tot Im Zäunchen, waar we opnieuw naar links gaan. De Eupenerstrasse L214 steken we over en zijn midden in Mützenich.

Het kleine dorpje Mützenich is oorspronkelijk een Romeinse nederzetting met de naam Mutiniacum. De vondst van het lijk van een Romeinse legionair in volle legeruitrusting in 1783, waarvan de helm zeer waardevol is, doet dit vermoeden. Deze Romeinse helm is terug te vinden in het wapen van Mützenich. Als dorp wordt Mützenich vanaf 1249 vermeld in de kronieken. Toch is de internationale situatie van Mützenich enigszins wonderlijk. Als stadsdeel van Monschau kan het dorp alleen over Belgisch grondgebied worden bereikt. Je moet vanuit Duitsland namelijk de Vennbahn, die sinds 1919 Belgisch grondgebied is, hoewel ze niet meer als spoorweg wordt gebruikt, kruisen om er te komen. Formeel gesproken is Mützenich dus een enclave omringd door Belgische bosgebieden.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Mützenich - Kleinen Laufenbach
Na de L214 gaat het bergafwaarts door Am Nassenhof, over het kruispunt met de Gustengasse en op de splitsing naar links In den Benden in, die overgaat in de Leichengasse. Na de laatste boerderij, die volledig op zonne-energie draait, vervolgen we de veldweg die het beekdal van de Kleinen Laufenbach volgt. Hier wisselen we meermals van oeverzijde. Zo komen we op de Baltershof. Hier naar rechts en de volgende weg, de Ockelsbuhrgasse, oversteken. Opnieuw afdalen tot aan het asfalt van Steindrich. Een korte bocht rechtsom voert de route onder het viaduct van de Vennbahn door. Voor de bossage gaat een onverharde weg, met de prachtige naam Wilhelm Janssen Strasse, naar rechts. Deze nemen we in de richting van Monschau. Weer lopen we langs de Kleinen Laufenbach. Op de Y-splitsing voor de Elwin Christoffel Realschule voert de route ons naar rechts hoog boven de school langs. Om Monschau te bereiken leidt ons een bospad in een steile en korte afdaling naar de B258, waar we tussen de vangrail oversteken en naar rechts een laatste trap zien die ons over het terrein van de Felsenkeller-Brauerei naar de St. Vither Strasse brengt. We zijn in Monschau. De St. Vither Strasse gaat langs de Rur over in de Stadtstrasse en dan staan we in het centrum, waar we op onze dagetappe van de Eifelsteig afsluiten.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Welkom in Monschau
Als we door de smalle straatjes lopen, valt het rijke verleden op. De oudste huizen van de stad dateren van vlak na de Dertigjarige Oorlog (1618-1648), die eindigt met de Vrede van Münster. De andere vakwerkhuizen zijn in latere eeuwen tot stand gekomen. Alle huizen zijn bekroond met een eistenen dak, een normale dakbedekking in deze streek. Zo staan er in de Kirchstrasse naast de oude Pfarrkirche, gebouwd in 1649 met sober Barrok interieur, nog fraaie vakwerkhuizen, maar ook het vroegere Rathaus uit de 17e eeuw. Op de Rurkade bij de Evangelische Brücke vinden we het bronzen standbeeld van Maassens Päuelche, een man met pet en wandelstak en een korf op de rug. Maassens Päuelche was een marskramer die in vroegere dagen in Monschau huis aan huis zeep, elastiek, veters, naalden, naaigaren en dergelijke verkocht. Aan de overkant van de brug ligt de in die gouden textieleeuw gebouwde barokke protestantse kerk. Deze Evangelische Kirche ult 1789 heeft een mooie barokke toren met een vergulde zwaan, die afkomstig is van een kerk in Mülheim-Rhein, welke door ijsgang op de Rijn verwoest is.

DAG 3
 Traject: Monschau - Höfen - Hammer - Dedenborn - Einruhr 25 Km

Deze wandeling is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Maar ten aanzien van wijzigingen of onvolledigheden in de tekst kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Charles Aerssens

KAARTEN

- Wanderkarte Eifelverein 1:25 000, NR. 3 Monschauerland - Rurseegebiet

GIDSEN:

- Wanderführer Eifelsteig, Hans-Peter Schmitz, Teil 1: Aachen - Blankenheim, ISBN 978-3-921805-565
- Eifelsteig Wanderführer, Christiane Rüffer-Lukowicz, Jochen Rüffer, ISBN 978-3-761622-094
- EifelSteig Schöneres Wandern Pocket, Ulrike Pollert, Wolfgang Todt, ISBN 978-3-934342-286



Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 14-09-2009 door C.P.J. Aerssens