In september zijn we al aan het begin van de maand op pad geweest voor een verrassende wandeldag in de omgeving van Achtmaal. Daarna kwam plotseling het idee op bij Theo om op 15 september voor een wandeldag in de omgeving van Oosterbeek op stap te gaan. Maar toen die morgen de weersvooruitzichten voor de Veluwe er slecht uitzagen, besloten Theo en Charles, al in de auto zittend, om een andere optie te bedenken! De weerkaart werd bekeken en al snel namen ze het besluit een totaal andere richting uit te gaan. Het werd de Wouwsche Plantage in West-Brabant! Een route was snel uitgezet en we genoten van een droge wandeldag, die de volgende dag na plaatsing op Facebook meteen hoog scoorde met tot nu toe een absolute record van 6308 ‘vind ik leuk’. Dit hadden we niet verwacht. Maar met nog een halve maand voor de boeg nemen we toch het besluit nog een wandeling in de maand september te plannen. Ook deze is voor de nieuwe wandelgids. Zo hebben we immers wat meer tijd om het wandelgidsje compleet te maken en tijd te winnen voor de afronding.
De ‘vaste mannen’ van L.A.W.V.Via-Via worden gemaild om 22 september in de agenda te zetten. Hans, Wil, Theo en Charles reageren positief. Harrie en Lauran hebben andere plannen en Jasper is zijn lichamelijke klachten nog niet kwijt. Dus voor deze
rondwandeling door het coulisselandschap ten oosten van Rijsbergen gaan we met zijn vieren op stap. Charles heeft een wandelknooppuntenroute rondom de Hazeldonksche Beek uitgezet. Zijn contact met de kunstschilder Bernadet Rijvers heeft er bovendien voor gezorgd dat we welkom zijn in haar atelier. Dit atelier ligt halverwege de wandeling direct aan de route en is een welkom rustpunt rond het middaguur.
Als vertrekpunt is gekozen voor de grote parkeerplaats op het Kennedyplein in Rijsbergen, waar we om 9.15 uur afspreken. Mar als we daar aankomen blijkt deze parkeerplaats bomvol te staan met auto’s van bewoners van de aangrenzende straten. Die liggen volledig open en worden opnieuw ingericht. Geen plaats voor ons! Gelukkig heeft Charles vooraf de kaart goed bekeken en weet hij dat er een kleine parkeerplaats is aan de Kruispadbrug aan de Aa of Weerijs slechts een paar honderd meter verderop. Dus dan maar daar heen. Voor ons is er nog plek en we kunnen bij KNP56 van start gaan. Het is immers het startpunt van de Hazeldonksche Beek route.
We volgen hier de bovenloop van de Aa of Weerijs stroomopwaarts door het buitengebied Breedschot. Deze Aa of Weerijs was lang een vrij onbekende waterloop, die er een eeuw geleden heel anders uitzag als nu. Op de hogere zandgronden in België ontstaat de beek uit de samenvloeiing van de Grote Aa in Wuustwezel en de Kleine Aa bij Brecht. Verborgen in het boerenland meandert de waterloop in een aantal rare bochten via Zundert en Rijsbergen naar het lager gelegen Breda. In 1967 is de beek rechtgetrokken en geamputeerd tot een brede, diepe sloot. Bij de herinrichtingsplannen van het gebied van de bovenloop van de Aa of Weerijs is op verschillende manieren gedacht aan de historische landschapsstructuur. Zo is het beekdal een stuk aantrekkelijker en natuurlijker geworden met brede stroken ruige oeverbegroeiing en struwelen en er zijn nieuwe meanders gegraven. Dit komt de waterkwaliteit ten goede en natuurwaarden nemen toe. In het beekdal foerageren zwaluwen, reigers, torenvalken en buizerds en in de rietkragen huizen kleine zangvogels. Op het water vinden we roze waterlelies en gele watergentiaan.
Aangekomen bij KNP3 steken we vanuit Breedschot het voetbruggetje over en vervolgen aan de overzijde de groengeel gemarkeerde route op de oever naar links. Op dit traject langs KNP4 en KNP5 passeren we een tweetal bankjes. Allereerst het mozaďekbankje ‘Love never ends” en even verderop de robuuste houten bank van de Bestuurscommissie Weerijs-Zuid. Zo komen we aan het trekpontje over de Aa of Weerijs. We trekken ons naar de andere oever en staan daar bij KNP6. Door het hekje betreden we enkele graslanden langs de Aa of Weerijs, die door Brabants landschap tot nieuwe natuur zijn ontwikkeld. Zo is een oude bocht weer uitgegraven. Deze meander is in de jaren ’80 afgesneden en verdwenen. In dit brede moeras is ruimte voor planten als blaasjeskruid, moeraszegge en moerasvergeet-mij-nietje, maar ook voor dieren zoals heikikker, weidebeekjuffer, roodborsttapuit en geelgors. We volgen het vlonderpad over het moeras en komen bij KNP7 in het Oekelsbos. Dit Oekelsbos is een woonbos, dat vanaf 1977 door de Gemeente Rijsbergen in het Bestemmingsplan Buitengebied als recreatief woonbos is vastgelegd. Maar in 2005 was er veel commotie rond de recreatiewoningen in dit bosgebied. Er was sprake van het opheffen van de permanente woonbestemming. Maar Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant heeft de noodzakelijke aanpassing van het bestemmingsplan goedgekeurd en het Oekelsbos krijgt dan officieel een woonbestemming. Dit is van groot belang voor de eigenaren van 41 permanent bewoonde recreatiewoningen in dit gebied. De toezegging van GS maakt nu dat de bewoners legaal in hun recreatiewoning mogen wonen.
Bij KNP7 zijn we het spoor even bijster! Volgens de geplande route voor de nieuwe wandelgids, die we hebben uitgezet met de digitale routeplanner van VisitBrabant, moet onze wandeling hier komend van KNP6 naar rechts in de richting van KNP96. Maar deze verwijst naar KNP95 en de route naar KNP96 wijst rechtdoor. We besluiten ons te splitsen om er achter te komen hoe verder! Theo en Wil nemen het traject naar KNP95 en volgen de route volgens VisitBrabant. Charles en Hans houden KNP96 aan met de afspraak elkaar aan de Breedschotsestraat bij het Mariakapelletje te treffen. Maar bij het weiland besluiten zij door het Oekelsbos toch te kiezen voor de oorspronkelijke route. Bij het Mariakapelletje, dat verscholen staat in een particuliere tuin van huisnummer 29, treffen we elkaar weer.
Dit Mariakapelletjes op de hoek van de Oekelseheidestraat en de Breedschotsestraat is toegewijd aan Onze Lieve Vrouw van de Rozenkrans. Als dank voor vrijwaring van oorlogsgeweld is door het buurtschap Oekelseheide deze kapel gebouwd door Constant Verhaeren en J. Slokkers. Onder een met leien gedekt tentdakje gaat een vierkante ruimte schuil, die aan de voorzijde geopend is. Tegen een uitgespaard veld in de vorm van een staande ellipsboog zien we een gipsen beeld, voorstellende Maria met kind, die de rozenkrans overhandigt aan de H. Dominicus. Gekleed in de dracht van zijn orde knielt hij rechts van Maria, die gekroond is en op een wolkenpartij troont. In mei 1946 werd het kapelletje ingezegend en toegewijd aan ‘Onze Lieve Vrouw van de Rozenkrans’. Na de inwijding kwamen de bewoners van het buurtschap Oekelseheide dikwijls bij het kapelletje bijeen voor gebed. In de mei- en oktobermaanden was dit lange tijd iedere avond het geval. Voorts in de namiddag op zon- en feestdagen. Eveneens werden er verschillende gebedsdiensten gehouden voor buurtbewoners, die als militair in Nederlands-Indië waren. Nog steeds komen de buurtgenoten eens per jaar in mei hier samen in gebed.
We volgen de Oekelseheidestraat, waar we bij huisnummer 5 een opmerkelijke plek passeren. Hier ligt in het buitengebied een krachtcirkel, een krachtplek waar twee leilijnen elkaar kruisen. Vroeger gebruikten de oude heidense gelovigen krachtplekken zoals deze om samen te komen. Hier werd dan vaak een eik geplant, waar rituelen en jaarfeesten werden gehouden. Later toen het katholieke geloof hier kwam, werden op deze heilige plekken kerken gebouwd, waar dan het altaar op de kruising van leilijnen kwam te staan.
Bij de aanleg van de krachtcirkel is rekening gehouden met de windrichtingen zoals de natuurvolken dat deden. Midden in de krachtcirkel, op de kruising van de leilijnen, ligt één van dertien stenen. Deze stenen symboliseren de dertien manen van het jaar. Dertien is van uit de oudheid dan ook een heilig getal in plaats van een ongeluksgetal. De overige twaalf vormen de rand van de cirkel en staan symbool voor de twaalf maanden van het jaar. De krachtcirkel is een krachtplek waar een hele zachte, maar krachtige energie hangt, die heerlijk is om in te verblijven. Daarnaast kan de krachtcirkel ook helend werken. Door op deze krachtplek te verblijven, kun je door inzichten ook compleet bij je zelf komen.
We nemen kennis van deze plek en vervolgen de route. De klinkerweg gaat over in een onverhard pad en we komen langs een uitgestrekt aardbeienveld. Op de Oekelsestraat slaan we rechtsaf. We zijn nu in het buurtschap Oekel, waar je niet om Wielervereniging
Sporting Oekel heen kunt. Hier is de “Speer van Rijsbergen” profwielrenner Johan van der Velde, Nederlands beroepswielrenner van 1978 – 1990 zijn wielerloopbaan begonnen. Dit weergaloos talent en meesterknecht van Joop Zoetemelk, debuteert in 1978 bij de TI-Raleigh ploeg van Peter Post met overwinningen in de Ronde van Romandië, de Ronde van Nederland en de Ronde van Engeland. In 1980 wint hij de aansprekende rittenkoers Dauphiné Liberé en het jongerenklassement in de Tour de France. In 1983 het Kampioenschap van Zürich en hij wist driemaal het puntenklassement in de Giro d'Italia te winnen. Na zijn carričre kwam hij nog enkele malen negatief in het nieuws door duistere activiteiten. Terug op het rechte pad wordt hij nog steeds door velen bewonderd.
De Oekelsestraat volgend komen we op de driesprong Oekelsestraat, Schriekenweg en Gelderdonksestraat bij KNP8. Ernaast staat de Mariakapel Onze Lieve Vrouw van de Vrede. Ook deze kapel is gebouwd uit dankbaarheid dat de buurt gespaard is gebleven van oorlogsgeweld in WOII. Het buurtschap heeft alles zelf bekostigd, maar ook een Duitse soldaat heeft een bijdrage geleverd. Het kapelletje is in 1944-1945 gebouwd op een stuk grond van Adr. Martens-Haest naar ontwerp van Oosterhoutse architect Antinius Wilhelmus Oomen (1875-1961) en het Mariabeeld is geschonken door de weduwe H. Moes-van der Sanden. Op 25 Maart 1945 is de kapel ingezegend door Pastoor Verbunt. Voor de verbreding van de Oekelsestraat en Schriekenweg in 1974 moest de kapel wijken en is een paar meter naar achteren herbouwd op de grond, die beschikbaar gesteld is door Jan Martens. Op 4 mei 2003 is deze Mariakapel Onze Lieve Vrouw van de Vrede ingewijd door Pastoor Verheije.
Vanaf KNP8 volgen we de groengeel gemarkeerde route door de Gelderdonksestraat en hebben we naar het zuiden zicht op de Oekelsche Akkers. Als het asfalt bij KNP24 overgaat in een brede zandweg komen we in het bosgebiedje De Mosten, een vochtige omgeving waar in het verleden het veen deels is afgegraven. Het gebied grenst direct aan het douaneterrein en industrie- en transportterrein naast de A16. In het bosperceel passeren we het Mariakapelletje Onze Lieve Vrouw van de Mosten. Dit gebiedje is vroeger eigendom geweest van Alfons Douenberg, pastoor en docent aan het Klein Seminarie IJpelaar in Breda. Zoals op kostscholen vaak het geval was, werd op het seminarie een verkennersgroep opgericht. De traditionele kampweek van die verkennersgroep in de grote vakantie werd vaak gehouden op dit bosperceel. In 1945 wordt besloten een kapelletje te bouwen dat toegewijd werd aan ‘Onze Lieve Vrouw van de Mosten’. De stenen zijn afkomstig van de oude kerk van Hoeven. Het Oosterhoutse architectenbureau Oomen maakt de ontwerptekening: een eenvoudig afgedekt bakstenen muurtje met boognis. De Bredase kunstenaar Toon van de Wiel maakt het terracotta beeld van Onze Lieve Vrouw als gekroonde Hertogin van Brabant. Maria heeft het kindje Jezus op haar schoot en in haar linkerhand draagt zij een scepter. Aan de voorzijde is een erfje afgezet met beukenhaag en aan de achterzijde zijn Rododendrons aangeplant.
Door bosgebiedje De Mosten stroomt de bovenloop van de Hazeldonksche Beek, die even verderop zuidwaarts in het grensgebied van België en Nederland ontspringt en dan voorbij het buurtschap Hazeldonk op de kaart staat vermeld als Galderse Beek. Deze waterloop had tot in de 19de eeuw een min of meer natuurlijk karakter. Zo is op de topografische kaart uit 1899 het kronkelige karakter van het stroompje nog duidelijk herkenbaar. In de loop van de 20e eeuw wordt de beek recht getrokken, waarschijnlijk met het oog op de waterhuishouding. Hoewel het beekdal heringericht is, is het natuurlijk karakter met bosjes, houtsingels en kleine akkers in het landschap nog duidelijk zichtbaar. Zij geven nog een zekere mate van beslotenheid ten opzichte van het relatief open karakter verder stroomafwaarts, waar de beplanting is verdwenen en een open landschap door agrarisch gebruik het blikveld verruimt.
De route vervolgend komen we op de Paandijksestraat, die de noordelijke begrenzing van De Mosten vormt. Deze weg is een middeleeuwse ontsluitingsweg van De Mosten en verbindt dit gebied met het buurtschap Oekel. We wandelen even naar links tot aan het bosje. Waar de duiker van de Hazeldonksche Beek onder de Paandijksestraat door gaat, volgen we naar rechts de grasbaan op de steile oever van die Hazeldonksche Beek. Als we het bosje voorbij zijn en waar de Bergvoortse Waterloop in de Hazeldonksche Beek stroomt, hebben we een wijds uitzicht over open landbouwgebied richting het buurtschap Hazeldonk. We volgen de grasbaan met de Hanzeldonksche Beek aan de linkerzijde. Naar rechts lag tot 1930 het gebied van de Hazeldonksche Aard, dat zich uitstrekte tot het Kempische plaatsje Meersel.
De Hazeldonksche Aard waren gemeenschappelijke gronden in bezit van de bewoners van Hazeldonk. Zij bestonden uit moerassen, bossen, heide en water en waren verdeeld in ‘scharen’ (percelen). Deze gronden behoorden oorspronkelijk aan de Heren van Breda als Heer van Rijsbergen, maar zijn door hen aan de bewoners van Hazeldonk in pacht gegeven. Na 1808 zijn de "schaarhouders" vermoedelijk van gebruikers eigenaren van de gronden geworden. Dit is de aanzet tot verkoop van de gronden, die in 1930 uiteindelijk helemaal in bezit komen van Familie Van de Wall, die de percelen opkopen. Zij ontginnen de terreinen van de Hazeldonksche Aard tot weilanden en akkers en verpachten ze. In 1936 laat Familie Van de Wall hun hele bezit na aan de Stichting "Ad usus pios", de Protestantse Gemeente in Zundert.
We volgen de waterloop van de Hazeldonksche Beek tot we voorbij een gedenkbankje aan de Hazeldonksestraat staan bij KNP93. We zijn nu in het buurtschap Hazeldonk. Al in 1303 wordt ‘Haseldonck’ vermeld, als een zandige hoogte (donk) in een moerassig terrein begroeid met hazelaars. We gaan hier even naar links tot we op de Frankische driehoek van de Hazeldonksestraat met de Oude Trambaan komen. Volgens de overlevering liep hier vroeger de "Maastrichtse Baan", waarlangs diligences en postiljons naar het Zuiden reden. Later was het de stoomtram van Hoogstraten – Meersel-Dreef – Rijsbergen, die in 1899 is aangelegd door de Antwerpsche Maatschappij voor den Dienst van Buurtspoorwegen en hier veertig jaren door de heidevelden heeft getuft, pelgrims vervoerend naar het Mariaoord in Meersel-Dreef en de Bloedprocessie in Hoogstraten. Hun luidop gebeden rozenhoedjes en hun gezangen hebben geklonken over dit land. Het inmiddels verdwenen Nederlandse douanekantoor van Hazeldonk herinnerde ook pelgrims nors aan de betaling van invoerrechten.
Op deze Frankische driehoek staat sinds 1942 de Mariakapel Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten. In de bange oorlogsdagen ontstond bij de bewoners van de buurtschap Hazeldonk het idee een kapelletje te bouwen ter bescherming tegen oorlogsgevaar. Een geldinzameling in de buurt bracht enkele honderden guldens bijeen en een Belgische familie stelde een stukje bouwgrond beschikbaar. Door ambachtelijk timmermansvakwerk werd een van de fraaiste veldkapellen in Rijsbergen gebouwd. De kapel heeft een met riet beklede wolfkap en de dragende staanders zijn uitgevoerd met traditionele pen-en-gatverbindingen .Aan de achterzijde heeft de kapel een opgemetselde topgevel met stenen afkomstig van een huis dat in november 1938 was afgebrand. Ze waren destijds al zuiver gemaakt en keurig opgestapeld bewaard. Op een bakstenen plateautje, geflankeerd door twee muurtjes die als bloembak fungeren, staat op een sokkel het beeld van Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten met haar gestorven Zoon op schoot. Het kleurrijk schilderde beeld werd aangekocht in Breda. Op 15 september 1942 wordt de kapel door pastoor Verbunt ingewijd. In 1974 verkeert de kapel is slechte staat. Met steun van de buurt wordt de kapel datzelfde jaar nog gerestaureerd. Een keer in de maand mei en op de zondag, nadat een buurbewoner is overleden, komt men er voor een korte gebedsdienst bijeen.
We zijn in Hazeldonk rond het middaguur en Charles heeft voor dit tijdstip een afspraak kunnen regelen bij kunstschilderes Bernadet Rijvers, die hier woont en haar atelier heeft. Zij heeft aangegeven dat we voor de wandelgids van de Baronie van Breda een schilderij mogen plaatsen van het Diepven, gelegen aan de wandelroute in de omgeving van Ulicoten, haar geboortedorp. Bernadet ontvangt ons in een ongedwongen sfeer aller hartelijkst met koffie en appeltaart. Daarna krijgen we een rondleiding in haar atelier en geeft ze ons bij haar schilderwerken uitleg over gebruik van kleuren en beleving. Na deze aangename onderbreking gaan de weer op pad. We keren terug naan KNP93 en volgen rechts aanhoudend de Oude Trambaan, die ons door het open landschap voert. Na oversteek van de Boven Heining komen we aan de Zandstraat, waar we rechtsaf slaan. Een verkeersbord maakt ons duidelijk dat het stoffig kan zijn en deze Zandstraat dus echt onverhard is. De route over de Zandstraat voert ons langs een bosrand met daarin gelegen kapitale villa’s, die uitzicht hebben over het natuurgebied Breedbroeken van Staatsbosbeheer. Dit natuurgebied staat bekend als ‘vochtig hooiland’ met een bijzondere moeraskalklaag en is pas nieuw ingericht, maar is niet toegankelijk. Er zijn bijzondere planten als waterviolier en weidevogels, zoals de wulp, kieviet en rietgors te vinden. Het geluid van het voortrazende verkeer op de verderop gelegen drukke A16, wordt gedempt door een glasscherm en de uitbreiding van een windmolenpark heeft geen doorgang gekregen.
We wandelen de Zandstraat helemaal uit tot we op de Scholbergstraat bij ANWB-paddestoel P24550 staan. De groengele markering wijst ons naar rechts. We volgen nu langs de picknickplaats het asfalt van De Berkte tot we in de bocht bij KNP65 staan. Hier betreden we achter de sluitboom het zuidelijk deel van de Krabbenbossen. De route gaat meteen door het poortje naar links en we volgen het bospad langs de bosrand. Even verderop zien we in een weilandje een ree rustig grazen. Na goed 1,5 kilometer komen we op de Overasebaan, die we naar rechts volgen langs de picknickplaats aan de linkerkant van de weg. Nu slaan we even verderop voor KNP63 scherp naar linksaf af door het Slikstraatje, een statig onverhard bomenlaantje met vrij liggend fietspad. De route leidt ons nu naar het buurtschap Kaarschot.
Het onverharde pad gaat bij de bebouwing over in asfalt. We passeren Kunstwerkplaats "De Vlaamse schuur", die zijn naam ontleent aan een monumentaal gerestaureerde Vlaamse schuur met zijn typische toegang en riet gedekt dak. Vervolgens gaat de route met de bocht mee naar links langs Bierbrouwerij Kaarschot, waar sinds 2013 op ambachtelijke wijze met natuurlijke ingrediënten een aantal lokale speciaalbieren worden gebrouwen, zoals Kaarschots Amber, Kaarschots Wit, Kaarschots Triple, Kaarschots Molen en Kaarschots Elf. We komen nu in het buurtschap Kaarschot.
De naam van dit buurtschap Kaarschot komt al voor in de 13e eeuw als in 1279 Arnout van Loven, Heer van Breda, aan Hendrik, bijgenaamd de Lange, een hoeve, de watermolen en wat daar toe behoort ter leen geeft. In de 17e eeuw erven de gebroeders Johan Gerardszoon de Wyse het gebied van hun vader en kopen onder meer heidegrond aan van de Prins van Oranje. De broers erven ook de zeepziederijfabriek in Breda en handelen in berberwol, kant, zout en rietsuiker. Bovendien bezaten zij de turfvelden onder Zundert en Rijsbergen. In 1686 laat Johan Gerardszoon de Wyse het kapucijnenklooster in het Belgische Meersel-Dreef bouwen, nadat zijn kinderen waren overleden en zijn vrouw Ida van Rucphen hem geen verdere nakomelingen meer kon schenken. Hij ligt samen met zijn vrouw Ida van Rucphen in het kapucijnenklooster van Meersel-Dreef begraven. Een portret van Johan de Wyse. Hangt nog altijd in een van de spreekkamers van het klooster.
Ook in dit buurtschap vinden we op de hoek van de Kaarschotsestraat en de Lange Dreef een Mariakapel, toegewijd aan Lieve Vrouw van Fatima. Het is wederom op initiatief van Pastoor Verbunt om gespaard te blijven van oorlogsgeweld en de vrede te bespoedigen. Eind 1943 wordt besloten dit kapelletje te bouwen waarvoor het hele buurtschap geld bijeen brengt. Het perceel bouwgrond wordt geschonken. Bij gebrek aan nieuwe stenen worden die uit het oude kerkpad gebruikt. Omdat Maria tijdens de WOI in 1917 in Fatima zou hebben aangedrongen op gebed voor vrede, wordt de kapel toegewijd aan ‘Onze Lieve Vrouw van Fatima’. De inwijding vindt plaats op 14 mei 1944. Het beeld van de Lieve Vrouw van Fatima staat onder een houten zadeldakje, geplaatst tegen een bakstenen muurtje, dat eindigt in een geveltop met hier en daar decoratieve witte natuurstenen hoekblokken. In het begin worden er maandelijks diensten en bedevaarten gehouden, maar met de teloorgang van het ‘Rijke Roomsche leven’ gaat deze traditie verloren. Tegenwoordig is dit alleen nog maar een enkele zondag in mei het geval en op de zondag nadat een buurtbewoner is begraven, wordt er het rozenhoedje gebeden.
Op de T-splitsing aan de Kaarschotsestraat gaat onze route rechtsaf tot we aan de brug over de Aa of Weerijs staan. De route markering leidt ons net voor de brug naar links langs de stuw in de richting van KNP56. Hier heeft volgens de oudste vermelding al in 965 aan de Aa of Weerijs een watermolen gestaan. In dat jaar wordt onder Keizer Otto I door Theofried de "villa Rijsbergen over de Aa met molen en kerk" geschonken aan de St. Baafsabdij te Gent. In 1279 geven Arnout van Loven, Heer van Breda, en Isabella van Breda zijn vrouw de hoeve en watermolen ter leen aan Hendrik, bijgenaamd de Lange. Ook in de eeuwen daarna wordt er regelmatig melding gemaakt van een watermolen op deze plek. Zo is er een oude wapensteen uit 1656 bewaard gebleven met het wapen van de Familie Bergh-Hohenzollern, die is ingemetseld in de stuw.
Voor de watermolen moest de waterstand van de Aa of Weerijs een bepaald peil hebben. Het water werd hiervoor opgestuwd, waardoor er op andere plaatsen wateroverlast ontstond. In 1729 nemen Judocus Hubertus van de Vijvere, Ridder en Drossaard van het Land en Prinsdom van Grimbergen en moleneigenaar Joannes Peeter Nooijs maatregelen om wateroverlast te voorkomen. Zo wordt bij de molen een peilmerk, een ijzeren pegel, in de rivier geplaatst. De pachter moet er voor zorgen dat het waterpeil niet hoger komt dan de aangegeven vijftien duimen, op boete van 6 gulden voor elke duim dat het water hoger komt te staan. In 1895 wordt de watermolen publiekelijk verkocht aan Waterschap Aa of Weerijs. De molen is dan erg verwaarloosd en men wil hem afbreken en een stuwsluis aanleggen. De watermolen wordt hersteld. Maar als blijkt dat bij zware regenval te weinig water wordt afgevoerd, wordt hij in 1915 afgebroken. In plaats daarvan komt er een stuwsluis met twee doorlaatopeningen..
Het oeverpad langs de Aa of Weerijs volgend komen we na een kilometer aan de parkeerplaats bij KNP56, waar we de rondwandeling zijn gestart. Wetend dat de horeca op het Kennedyplein weinig parkeerruimte biedt, besluiten we direct huiswaarts te keren. We spreken af om weer met elkaar pad te gaan op 20 oktober voor de laatste controle van een wandeling voor de nieuwe wandelgids. Het wordt een rondwandeling door het Mastbos in Breda.
Charles Aerssens
28 september 2021
Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 28-09-2021 door C.P.J. Aerssens