Met de herfstvakantie in het vooruitzicht wordt het in september weer eens tijd om ons voor te bereiden op de wandeldagen in de Eifel. Dit tripje naar in het land van onze oosterburen is ons vanaf 2009 zo goed bevallen, dat het weinig moeite kost om alle trouwe leden van L.A.W.V.”Via-Via” te mobiliseren voor die drie wandeldagen. Toch zal het gezelschap uit wat minder personen bestaan dan dat we tot nu toe gewend zijn geweest en het heeft er zelfs even naar uit gezien dat de wandeldagen in de Eifel helemaal niet door kunnen gaan. Jan heeft na zijn ervaringen met de Malerweg in de afgelopen zomer al meteen kenbaar gemaakt dat hij even afziet van meerdaagse wandelingen het de wandelvrienden van L.A.W.V.”Via-Via”. En Lorenz en Wilma hebben lang geaarzeld om mee te gaan. Lorenz ligt door zijn fietsongeluk met een Toyota Aygootje nog zo in de kreukels, dat de fysiotherapeut hem de raad gegeven heeft dat zijn gezondheid die wandeldagen nog niet toelaat. Zijn gekneusde ribben zijn hieraan debet. Zo blijft ook Wilma in het verre Twente. Charles heeft eind september zodanig last van zijn rug, dat röntgenfoto’s in het ziekenhuis uitwijzen dat slijtage aan de wervels hem gedeeltelijk thuis moeten houden. En dan heeft ook Peter problemen met zijn rug en is onder behandeling van een fysiotherapeut. Het begint erop te lijken dat de krasse knarren van L.A.W.V.”Via-Via” langzamerhand een oude mannenclub begint te worden.
Charles heeft met de ervaring van de voorgaande jaren het routetraject goed bestudeerd. Het is de bedoeling om in drie dagen opnieuw twee dagetappes van de Eifelsteig te wandelen, die deze keer in de omgeving van het Eifelstadje Manderscheid liggen. Met een totale afstand van 38 kilometer is het mogelijk om dit traject zo in te delen dat we op de zondag en de afsluitende dinsdag minder kilometers hoeven te maken en de tweede dag voor een stevige wandeling op pad te gaan. Door deze kortere dagmarsen kunnen we op zondag ook later vertrekken en zijn we ook op de dinsdag bijtijds terug en wordt het geen nachtwerk! Als uitvalsbasis hebben Peter en Charles hun oog laten vallen op Hotel Haus Schwaben in de Lieserstrasse in Manderscheid. Per mail worden drie kamers gereserveerd en wordt het verblijf vastgelegd.
Zo gezegd, zo gedaan, en dus krijgt iedereen pas een paar dagen voor vertrek de definitieve mail over het Eifelweekend met adressen en telefoonnummers. Bovendien moet er nog een kamer in Hotel Haus Schwaben worden afbesteld omdat Lorenz en Wilma tot hun spijt nu echt niet mee kunnen gaan. Peter heeft ook nog lang getwijfeld, maar zal uiteindelijk toch van de partij zijn. Charles heeft van de Arbo-arts en de huisarts te horen gekregen dat wandelen goed is voor zijn rugklachten en dat is niet tegen dovemansoren gezegd! Hij beschouwt het wandelen als een welkome therapie. Zo zal het complete gezelschap dat op zondag 23 oktober richting Manderscheid vertrekt, bestaan uit: Marion, alweer jaren van de partij, Bert, Peter en Charles.
Door de planning met een kortere dagmars op zondag 23 oktober kunnen we ook wat later vertrekken en hoeven we niet voor dag en dauw uit de veren. Afgesproken wordt om rond de klok van 9,30 uur te verzamelen in Loon op Zand. Bert en Marion halen Peter op in Den Hout en rijden dan naar Charles. Vanaf de Andromeda gaat het dan met twee auto’s naar ons vertrekpunt bij de Üdersdorfer Mühle in de buurt van Manderscheid. Hier zullen we één auto achterlaten op het eindpunt van die eerste wandeldag. Gewapend met de navigatie gaan we richting Duitsland, maar we omzeilen de eigenwijsheid van dit apparaat omdat we toch zelf ook nog willen bepalen hoe we rijden. Het is immers de bedoeling om zo veel mogelijk over de autobahn te gaan en niet dwars door de binnenlanden te hoeven rijden. Zeker op een zonnige dag zoals op 23 oktober zijn er veel dagjesmensen onderweg. Na goed drie uur bereiken we de Üdersdorfer Mühle, waar we de auto van Charles parkeren. Het zonnige terras nodigt ons meteen uit voor een kopje koffie met heerlijk zelfgebakken appeltaart. Dat hebben we ook wel verdiend na zo’n rit! Daarna even controleren of alle wandelspullen in de juiste auto zijn en dan op naar ons vertrekpunt aan het Gemündener Maar. Dit was het eindpunt van ons laatste Eifelweekend in 2010. Een parkeerplaats vinden is even wat moeilijk met zoveel dagjesmensen, maar Bert vindt uiteindelijk toch een plekje.
De schitterende dagetappe van de Eifelsteig start vanaf de parkeerplaats bij het Waldcafé aan het Gemündener Maar en voert ons langs een drietal vulkaanmeren of 'maren'. Deze Dauner Maare maken deel uit van een groot aantal vulkaankraters in het uitgestrekte gebied van de Vulkaan Eifel. Nog niet zo lang geleden heeft men ontdekt dat die Maare niet door het exploderen van vulkanische gassen zijn ontstaan, maar door waterdampexplosies. Dit kan al veroorzaakt worden als gloeiend heet vloeibaar magma in contact komt met naar beneden sijpelend oppervlaktewater. Als water en magma met elkaar in contact komen, ontwikkelt zich gloeiend hete waterdamp. Door de druk hiervan is het bovenliggend Devonische gesteente uiteen gescheurd en perst het met grote kracht omhoog. Hierbij ontstaat een groot gat, waaruit het gesteente omhoog wordt geslingerd. Of hierbij een klein gat of een echt Maar ontstaat, hangt enerzijds af van de hoeveelheid water die met het magma in contact komt en anderzijds van de diepte waarop water en magma op elkaar stoten. Als kleine beekjes of waterstromen na een regenbui op een diepte van 30 tot 100 meter op het magma stoten, ontstaan openingen van hoogstens enkele honderden meters doorsnede. Het volume van de ringwal die uit uitgeworpen gesteente bestaat, is ongeveer even groot als de inhoud van het Maar. Tot dit type Maar behoren in de Eifel onder andere het Gemündener Maar en het Weinfelder Maar, die nu met water gevuld zijn.
Al meteen hebben we zicht op het Gemündener Maar, dat door steil beboste hellingen is ingesloten. Het Gemündener Maar heeft een oppervlakte van 7,5 hectare en is ongeveer 39 meter diep. Links van de parkeerplaats vinden we nog een robuuste rustbank, die bij de wandelaar de Duitse soldaten, die in WOI ter bescherming van het vaderland hun leven hebben gegeven, in herinnering roept. Wij wandelen naar rechts voorbij het Waldcafé met het in basasalt opgetrokken monument voor de Pruissische Veldmaarschalk Helmuth Karl Bernhard, Graf[1] von Moltke (1800-1891), die hier op 26 oktober 1847 aan het Gemündener Maar zijn 47ste verjaardag gevierd heeft en waarvoor de bevolking van Daun in 1894 dit monument hebben opgericht. We beginnen direct aan een fikse klim. Het is even opletten om in de wirwar van routemarkeringen de juiste weg van de Eifelsteig naar links te volgen door het beukenbos. Hier hebben we voortdurend zicht op het aan onze linkerzijde in de diepte liggende Gemündener Maar. We negeren een kruising en klimmen over een smal pad omhoog tot we op de hoogvlakte van de Mäuseberg zijn aangekomen op een hoogte van 561 meter. Hier staan we meteen aan de voet van een in vulkanische basaltsteen opgetrokken 11 meter hoge uitzichttoren: de Dronketurm, die in 1902 is gebouwd en genoemd is naar de stichter van de Eifelverein, Adolf Dronke (1837–1898). Deze Trierer schooldirecteur doet in 1888 een oproep aan de burgers uit de Eifel om plaatselijke groepen van zijn pas opgerichte Eifelverein samen te stellen. In 1898 wordt begonnen met de aanleg van het huidige wandelpadennet, waarvan de Eifelsteig ook nu nog dankbaar gebruik maakt.
De route voert ons oostwaarts over de Mäuseberg door het fraai zuur grasland met flora als Schapenzuring, Viltganzerik, Schapengras, Kleine Pimpernel, Blaassilene en nog vele andere planten en grassen. Opnieuw hebben we aan deze rand van de Mäuseberg een prachtig panorama op het onder ons liggende Weinfelder Maar met aan de noordzijde de kleine witte St. Martin Kirche. Dit Weinfelder Maar is ongeveer 10.500 jaar geleden ontstaan door een freatomagmatische explosie, waarbij heet opstijgend magma in contact komt met grote hoeveelheden water. Door de explosie is een krater ontstaan die zich nadien vulde met regenwater. Omdat de bodem van het ontstane meer, bestaand uit stollingsgesteente, ondoordringbaar is, blijft het water erin staan. Het Weinfelder Maar heeft een oppervlak van 16,8 hectare en is maximaal 51 meter diep. Door de grote diepte vindt er weinig tot geen watercirculatie tot de bodem plaats, waardoor er geen zuurstof naar de diepere delen gebracht wordt. Dit Maar heeft twee namen: Weinfelder Maar omdat hier vroeger een dorp gestaan heeft met dezelfde naam en waarvan nu enkel nog het kerkje rest. Maar ook Totenmaar omdat dit dorp in het verleden is bezocht door de pest. Het meer is tegenwoordig een beschermd natuurgebied.
We dalen af met de klok mee over het gemarkeerde pad tot we uitkomen bij de St. Martin Kirche op de oever van het Weinfelder Maar met in de onmiddellijke nabijheid het kerkhof, één van de andere redenen waarom het vulkaanmeertje Totenmaar genoemd wordt. Het kleine kerkje dateert uit de 14e eeuw, als het nog parochiekerk is van het dorp Weinfeld, dat in 1512 na een pestepidemie verlaten wordt. De kerkdiensten worden naar Schalkenmehren verplaatst als de laatste pastoor in 1562 vertrekt. Het kerkje is een van de oudste Christelijke kerken in de Eifel en haar oorsprong gaat terug op tot in de tijd van de Romeinen, die hier wellicht een heilige plek hebben gehad of een villa met badgelegenheid. De fundamenten vertonen duidelijk Romeinse sporen. In 1788 wordt een hoeksteen gevonden, die aanwijzingen geeft dat de eerste kerk in de 6e eeuw gebouwd is. De oude kerkklokken zijn tijdens de Frans-Duitse Oorlog van 1871 en WOI in 1917 omgesmolten. Over deze plek doen ook enkele sagen de ronde. Volgens de overlevering zou er aan de oevers een kasteel gestaan hebben, waar een Graaf, zijn hardvochtige vrouw en hun enige gewoond hebben. Op een dag zou de graaf thuisgekomen zijn van de jacht en zijn kasteel zou volledig verdwenen zijn, verzonken in het meer. Dit gaf later de naam Totenmaar. Maar op dat moment zou er een wonder geschied zijn en zijn zoon uit het water opgestegen en veilig naar de oever gedreven zijn. Tegelijkertijd zou het paard van de Graaf vanaf de bodem van het meer naar hem geroepen hebben. Uit dankbaarheid voor de redding van zijn kind zou de graaf toen de St. Martin Kirche gebouwd hebben. Nu nog worden het kerkje en het kerkhof door de Gemeente Schalkenmehren gebruikt als begraafplaats. Het kerkje heeft Gotische elementen en de kerktoren oogt Romaans.
We laten de St. Martin Kirche achter ons en vervolgen de Eifelsteig direct op de oever van het Weinfelder Maar naar het derde vulkaanmeer, het Schalkenmehrener Maar. Toch nemen we eerst even de tijd voor een rustpauze. Het bankje op de oever van het vulkaanmeertje is een prima plek! Nadat we daarna het Weinfelder Maar half rondgelopen zijn, begint naar links de korte klim naar de L64, die we oversteken. Al meteen hebben we een prachtig uitzicht op het Schalkenmehrener Maar. Aan de oever van dit vulkaan meertje weerspiegelt het dorpje Schalkenmehren rimpelloos in het water. Deze keer lopen we tegen de wijzers van de klok rond het Schalkenmehrener Maar. Dit vulkaanmeer is op een andere wijze ontstaan dan de beide vulkaanmeertjes, die we eerder op onze route zijn gepasseerd. Deze vulkaankegel is niet enkel door explosies ontstaan, maar door instorting van de holle explosiekater en verdieping van het oppervlak. Zo is het volume van het Schalkenmehrener Maar dus duidelijk groter dan door het uitgeworpen gesteente bij de twee andere vulkaanmeertjes. Het Schalkenmehrener Maar bestaat eigenlijk uit twee delen met westelijke vulkaanmeer met een oppervlakte van 21,9 hectare en een diepte van 21 meter en een oostelijk moerassige droger deel, dat als eerste ontstaan is. De laatste uitbraak van het westelijke Schalkenmehrener Maar vond rond 11.000 voor Christus plaats. De weilanden en akkers rondom het Schalkenmehrener Maar worden inmiddels aangekocht door de Landesregierung van Rheinland-Pfalz om ze op een meer natuurvriendelijke wijze te beheren.
We dalen licht af door de bossen aan de bovenrand van het Schalkenmehrener Maar, die grotendeels uit loofbossen en doorgeschoten struikgewas met veel sleedoorn bestaan. Tussen de bomen door voert ons de Eifelsteig, die hier parallel verloopt met de Karl Kaufmann Wanderweg, en we bereiken zo de eerste huizen van Schalkenmehren, dat op de zuidwestelijke oever van het vulkaanmeer ligt. We passeren de ingang van de camping met hotel over de Pitt Kreuzberg Weg en slaan linksaf de Maarstrasse in. We wandelen door het dorp tot aan het plaatselijke VVV-gebouwtje. Dit dorpje leeft van het toerisme en er zijn diverse hotels, restaurants en cafés te vinden. Ook staan in het dorp enkele oude vakwerkhuizen en een waterpomp. De kerk staat op een verhoging op de plek waar enkele wegen samenkomen. In de kerk is een beeld te zien van “Onze Lieve Vrouw Maria van de zeven smarten” die Jezus na zijn kruisiging beweent, waarbij zeven zwaarden haar borst doorboren. Dit heiligenbeeld heeft vroeger in de Weinfelder Kirche gestaan en vele pelgrims aangetrokken, waarvan ook nu nog gedenkplaten aan de muren van het kerkje van Weinfeld, zelfs nog zeer recente, getuigen. Het Mariabeeld is ooit gestolen en teruggevonden op een rommelmarkt in Düsseldorf. Tegenwoordig staat het daarom in de kerk van Schalkenmehren.
Hier voor de St. Martin Kirche voert de route ons naar rechts door de Sankt Martin Strasse. Aan het einde van deze straat voorbij het hotel gaat de route opnieuw even naar rechts om Zur Sternwarte in te slaan en meteen linksaf Zur Scheid te kiezen. De route markering van de Eifelsteig houdt links aan en we volgen na de laatste huizen een graspad dat naar de top van een heuvel loopt, waar een wegwijzer staat. Naar rechts hebben we zicht op heuveltop van de Hoher List met een hoogte van 551 meter. Hier staat de Sterrenwacht van het Argelander-Instituts für Astronomie van de Universiteit Bonn. Dit tussen 1839 en 1845 door de astronoom Friedrich Wilhelm August Argelander (1799-1875) opgericht observatorium van de Rheinische Friedrich Wilhelms Universität in Bonn staat op deze plek sinds 1950, omdat de lichtvervuiling in Bonn de waarnemingen gaan bemoeilijken. Friedrich Becker (1900-1985) en Hans Schmidt (1920-2003) zijn verantwoordelijk voor de bouw van het complex en de aanwezige telescopen. Het observatorium is in 1964 uitgebreid. De moderne spiegeltelescoop is ontworpen door de uit Leiden afkomstige Ing. B.G. Hooghoudt. De sterrenwacht op de Hoher List wordt met sluiting bedreigd in 2012.
We gaan bij de wegwijzer op deze heuveltop half rechts het graspad op naar de bosrand en dalen langzaam door bos. We houden de markering naar rechts aan langs een wildstand en hebben naar rechts nog eens goed zicht op de Sterrenwacht Hoher List. We krijgen een klimmetje naar de verharde weg, de L64, die we schuin oversteken naar rechts om dan meteen naar links richting de toegangspoort te wandelen van het Verhaltensmedizinisches Zentrum für Seelische Gesundheit “Altburg”. De markering van de Eifelsteig leidt ons voor de toegangspoort naar rechts het bos waar we goed moeten opletten om steeds de goede richting te volgen. Linksom dalen we verder af en over een beekje bereiken een bosweg, die we verder vervolgen naar een visvijver met picknick tafel en schuilhut en toiletten, die door de visclub gebruikt wordt. Voorbij deze visvijver verlaten we het asfalt en nemen het bospad naar rechts. Dit leidt ons rond de Schneeberg over de beboste helling en dalen verderop naar links af over een steil pad. Even opletten voor uitglijders. Naar het zuiden hebben we tussen de bomen door hebben we zicht op het buurtschap Trittscheid, dat deel uitmaakt van het dorp Üdersdorf. Afgedaald over een trappenpad langs de bosrand bereiken we het Liesertal en komen met de klok mee aan het bruggetje over de Lieser. Hier steken we de Lieser over en staan nu direct bij de Üdersdorfer Mühle, de uitspanning en het pension waar we vanmorgen de auto van Charles hebben achtergelaten voor deze dagwandeling.
Deze Üdersdorfer Mühle is in 1834 gebouwd aan de Lieser en Wilhelm Niederprüm uit Mürlenbach koopt na zijn opleiding tot molenaar op de molen van Niedermanderscheid in 1889 de watermolen en komt hier wonen met zijn gezin. Zijn zoon Mathias neemt in 1921 op 34 jarige leeftijd na zijn huwelijk met Maria Müller uit Gemünden de molen over en kort daarna verzorgen ze de wandelaars met spijs en drank. Het woonhuis wordt in 1928 gebouwd en kort daarna in 1933 beginnen ze een pension en wordt de Üdersdorfer Mühle en gewilde plek voor uitstapjes. De watermolen wordt uitgebouwd in 1938, maar door WOII worden de bestelde machines voor de molen niet meer geleverd en als inkwartiering van Duitse militairen onder bevel van Oberstleutnant Prinz Wilhelm von Hessen in 1939 gebeurt, wordt de watermolen buiten bedrijf gesteld. Pas in 1950 wordt de molen weer in gebruik genomen. De watermolen gaat over van vader op zoon en in rond de jaren zestig van de vorige eeuw wordt de watermolen stil gelegd om noch slechts sporadisch tot 1975 meel te malen. Nog steeds is de Üdersdorfer Mühle in bezit van de Familie Niederprüm, die het pension en de uitspanning bestieren.
Vanaf de Üdersdorfer Mühle moeten we eerst de auto van Bert ophalen aan het Gemündener Maar om dan naar Manderscheid te rijden om daar ons hotel Haus Schwaben op te zoeken en ons in te kwartieren. We zien dat we midden in het centrum van Manderscheid belanden in een klein en nauw straatje waar het moeilijk parkeren is. Gelukkig is het toeristenseizoen zo goed als voorbij en krijgen de auto’s een plekje half op de stoep in een doodlopend steegje. Dan betrekken we onze kamers en spreken af om rond 19.00 uur aan tafel aan te schuiven. Nog even opfrissen en dan zijn we klaar voor het degelijke Duitse avondeten met een stevig biertje en een glaasje wijn. Iedereen is tevreden dat de wandeling goed is verlopen en we geen klachten hebben met de gezondheid. Even na 22.00 uur kruipen we onder de wol en hopen de volgende morgen fris en zonder veel spierpijn wakker te worden.
Na een goede nachtrust strekken we bij het wakker worden toch maar even de spieren en doen enkel oefeningetjes voor de rug. Fris en monter verschijnen we om 8.15 uur aan het ontbijtbuffet. Het ziet er goed uit en een gekookt eitje staat bij iedereen op het lijstje. De lunchpakketjes worden gemaakt, want op de wandeling van vandaag is er geen gelegenheid om ergens neer te strijken voor een kopje koffie of een hapje. We zullen ons proviand zelf mee moeten nemen. Vandaag immers zullen we vanuit ons Hotel Haus Schwaben vertrekken voor een wandeling van 18 kilometer naar Abtei Himmerod. Hiervoor moet wel eerst één auto naar Himmerod worden weggebracht. Voor de gezelligheid doen we dit met het hele gezelschap. Via Grosslittgen bereiken we de parkeerplaats voor Abtei Himmerod, maar wel met enig zoeken onderweg, want de navigatie wil ons over allerlei bospaden naar onze eindbestemming brengen. Weer terug bij ons hotel kunnen we pas echt op pad gaan.
Bij vertrek uit Manderscheid zal de Eifelsteig op het eerste traject de klassieke route van het Lieserpfad met allereerst zicht op de Oberburg en Niederburg van Manderscheid volgen. De wandeling gaat langs schuilhutten, die op prachtige uitzichtpunten liggen, en voortdurend moeten we klimmen en dalen langs hellingen en rotsformaties van het Liesertal in zuidelijke richting door dichte bosgebieden. Waar de Ilgenbach uitstroomt in de Lieser verlaten we het Liesertal en bereiken de hoogvlakte ten noordwesten van Grosslittgen. Door velden en weilanden en met een laatste afdaling door het bos wandelen we naar de Abtei Himmerod, het eindpunt van dit traject van de Eifelsteig.
Vanaf Hotel Haus Schwaben steken we door naar de Grafenstrasse naar een grote parkeerplaats. Net voorbij deze plek aan het einde van de bebouwde kom van Manderscheid en in de bocht naar rechts van de L16 richting Niedermanderscheid staat een wegwijzer van de Eifelsteig. We volgen hier de route naar Wittlich en het Lieserwanderpfad. Maar het is opletten, want al naar enkel tientallen meters over het asfalt gaat er een smal paadje naar links, dat we in de steile helling boven de L16 moeten volgen. Al meteen hebben we over het Liesertal naar het oosten zicht op de Oberburg en Niederburg. De ruïne van de Oberburg ligt op een afgetopte rotspunt omgeven door een stevige muur waarbinnen de 5 verdiepingen tellende burchttoren ligt. In 1673 wordt de burcht, die dan in bezit is van het Kurfürstentum Trier, door Franse troepen verwoest. De ruïne van de Oberburg is sinds 1921 eigendom van de Gemeente Manderscheid en is vrij toegankelijk. De lager gelegen Niederburg staat op een rots in het Liesertal en wordt door het riviertje de Lieser van drie kanten gescheiden van de Oberburg. Door de ligging in het dal kunnen de Graven van Manderscheid het handelsverkeer controleren en indien nodig blokkeren. Het is een groot complex omgeven door stevige muren, met verschillende terrassen verbonden door trappen, waarop de torens en overige gebouwen staan. Ook deze burcht wordt door de Fransen verwoest. Die ruïne van de Niederburg is sinds 1899 in bezit van de Eifelverein en wordt nog steeds gerestaureerd. We vinden er een sarcofaag uit 1922 als monument en herinnering aan de omgekomen leden van de Eifelverein in WOI.
We volgen de steile flanken van de diep ingesneden Lieservallei. Door het bos verloopt het bochtige traject langs de Balduinshütte in het Konstantinwäldchen en over de Leo Bönner Allee door een dennenbos met uitzicht op de Oberburg en Niederburg tot we de Pelenzkanzel bereiken. De Schmitthütte laten we links liggen en steeds op dezelfde hoogte de helling volgend komen we aan de Robertskanzel, een schuilhut met opnieuw een weidse blik in het dal van de Lieser. Het rotsachtige wandelpad leidt ons langs bemoste rotspartijen steeds verder in zuidelijke richting langs de Achelsberg, waar we op een bospad uitkomen. De route van de Eifelsteig gaat hier naar rechts licht klimmend. Zo komen we opnieuw bij een schuilhut, de Weifelsjunk Schutzhütte. Vanaf hier gaat de route op en af langs de helling. Zo nu en dan opent zich het dal met drassige weilanden of wordt het de vallei eng en hoog. Dan dalen we al naar het dal van de Lieser, waar een brede onverharde weg ons naar links leidt. Bij de Fallbachbrücke steken we de Lieser over en beginnen naar links met een steile en pittige klim in de helling van de Fallbachtal.
Maar in deze helling maakt Peter plotseling een fikse uitglijder als hij zijn broekspijpen heeft opgerold en overeind wil komen. Hij verliest zijn evenwicht en maakt een stevige smak op zijn gezicht. Boven zijn linkeroog en zijn neus is het gezicht beschadigd en het bloed hevig. Gelukkig zijn de EHBO spullen snel uit de rugzak gehaald en worden het bloeden zo goed mogelijk gestopt. De eerste verzorging gebeurt, maar in de steile klim is dit erg lastig. We zullen op een gemakkelijker stuk alles beter verzorgen. Aangekomen op een brede onverharde bosbouwweg houden we rechts aan tot we bij een picknick plek aankomen. Hier kunnen de wondjes beter verzorgd en met sterilon schoongemaakt worden. Pleisters op de verschillende beschadigingen doet het ernstiger lijken dan het is.
We maken meteen van de gelegenheid gebruik om hier op Beilseit wat te drinken en vinden ook nog wat tijd om te genieten van het prachtig uitzicht dat we in westelijke richting hebben op de vallei van de Lieser, die onder ons meanderend haar weg zoekt tussen de heuvelruggen en weiden en waar het riviertje de Kleine Kyll in de Lieser stroomt. Hier gaat de route met een bocht naar links. Verderop houden we rechts aan en dalen dan stapsgewijze in een zijdal af tot we de Lieser weer onder ons zien stromen. Het steile pad is hier voorzien van stevige touwen, die het afdalen een stuk gemakkelijker maken. Het pad is nu eens smal dan weer breder. Zo komen we aan het bord dat ons naar het Mausloch verwijst. Het Mausloch is te bereiken over een smal paadje en ligt iets afzijdig van de route aan de voet van een 70 meter hoge rots, direct aan de Lieser. Het is een 30 meter lange tunnel, die vermoedelijk al ten tijde van de Romeinen is aangelegd om het water van de Lieser naar hoger gelegen weilanden te leiden. Hoe lang deze watertunnel in gebruik is geweest is onbekend. Door het Mausloch bereiken we 600 meter verder weer de gangbare wandelroute. Na enige tijd komen we aan de Karl Kaufman Brücke en steken hier de Lieser over.
Op deze plek ligt net voor de brug op een vooruitspringende heuveltop het onopvallende restant van de in 1870 blootgelegde kleine Biederburg tussen de Etschenbach en de Hammelbach. Wellicht is deze burcht in bezit geweest van de Familie Öfflingen, die in de 14e eeuw in deze steek gewoond hebben. We wandelen opnieuw steil bergop naar de Burgberg met picknick plek, waar we even oostwaarts een mooi uitzicht hebben op het Lieserdal. Hier strijken we neer voor onze middagpauze. Het is wat koeltjes geworden en het weer beantwoordt niet helemaal aan de weersvoorspellingen. We hebben gehoopt dat de hemel kort na vertrek wel open zou trekken en we onder een prachtig herfstzonnetje deze dagwandeling kunnen lopen. Pas laat in de middag zal de lucht open trekken, maar dan zijn we al bijna op ons eindpunt. Nu moeten de jassen aan om ons warm te houden.
Vanhier gaat het weer omlaag, steken een bospad over en een beekje tot na enig klimmen en dalen we weer op gelijke hoogte staan met het riviertje de Lieser. Hier stroomt de Ilgenbach in de Lieser. Op dit punt verlaat de route van de Eifelsteig het Lieserpfad naar rechts en verloopt nu pal westwaarts. Het wandelpad baant zich in het begin door het enge dal omhoog en wisselt van oeverzijde. Zo komen we voorbij een Mariakapelletje en een waterpompstation. Na ongeveer een kilometer komen langs een vennetje we op het hoogste punt van het dal van de Ilgenbach en wordt het landschap open en vlakker. De doorgaande weg naar Grosslittgen, de L62, steken we over en vervolgen onze route langs de bosrad tot we na 700 meter opnieuw in het bos komen. Aangekomen op een breed bospad leidt de route van de Eifelsteig ons naar links. Als we het bos achter ons laten komen we op een hoogvlakte met naar het zuidoosten zicht op het dorp Grosslittgen, gelegen tussen weilanden en akkers.
De route leidt naar links langs een geweldige rustbank, zoals we langs de route van de Eifelsteig vaker tegenkomen, tot we bij een zandweg uitkomen, die we naar rechts inslaan. Even verderop komen we aan het asfalt van de Prümerstrasse. Maar de vermoeidheid van Marion en Peter hebben toegeslagen en we spreken af dat zij hier zullen wachten totdat Bert en Charles de auto bij Abtei Himmerod hebben opgehaald. Zij beiden vervolgen de wandeling op het laatste traject van goed 2 kilometer en nemen het graspad schuin rechts naar voren langs een omheind terrein, dat er desolaat bij ligt en waar ooit het voormalig US watersysteem gevestigd is geweest. Op het asfalt aangekomen wandelen we naar rechts door de velden en weilanden. De verharding gaat over in een onverharde weg en we gaan steeds verder westwaarts. Het voor we het bos bereiken wordt het weggetje omzoomd met fruitbomen. Nog maar een paar honderd meter zijn we verwijderd van de Abtei Himmerod als we het bosgebied betreden. Een laatste bordje Himmerod leidt ons naar links de heuvel af en niet veel later ligt voor ons de Abtei Himmerod, het eindpunt van onze dagetappe van de Eifelsteig.
Op de parkeerplaats hallen Bert en Charles de auto op en rijden terug naar Grosslittgen, waar Marion en Peter gewacht hebben tot ze worden opgehaald. Dan rijden we terug naar Manderscheid. We hebben tijd genoeg op deze late dinsdagmiddag om ons nog even te verpozen in het centrum van Manderscheid, waar we in de buurt van het Rathaus Manderscheid de auto parkeren. Hier vinden we de waterpartij die de geschiedenis van Manderscheid uitbeeldt door de ouderwetse dorpsomroeper onder een boom met klimmende en zittende kinderen en waarop de belangrijkste jaartallen en gebeurtenissen staan vermeld. Het Eifelstadje Manderscheid, schilderachtig gelegen op een hoogvlakte tussen de riviertjes de Lieser en de kleine Kyll, is al in de Steentijd bewoond. Stille getuigen zijn een aantal graven met sieraden en gebruiksvoorwerpen uit de IJzertijd, die in de omgeving zijn gevonden. Talrijker zijn de vondsten uit de Romeinse tijd, zoals de vondst van een Romeinse Villa in Manderscheid in 1863 aan de voet van de Mosenberg, maar ook graven, urnen, munten en een tweetal altaren van een Gallo-Romeins heiligdom. Manderscheid wordt voor het eerste in een schenkingsoorkonde van Otto II, Keizer van het Heilige Roomse Rijk, vermeld in 973 en vanaf het midden van 1147 komt het in bezit van de Aartsbisdom Trier. Aartsbisschop van Trier en Kurfürst Balduin von Luxemburg (1285-1354) verleent Manderscheid stadrechten in 1332.
Manderscheid is een vestingstadje met stadsmuren, grachten en drie stadspoorten, dat aanvankelijk onder de invloedsfeer van de Kurfürsten van Trier en de Graven van Manderscheid valt. De beide burchten van Manderscheid, de Oberburg en de Niederburg, symboliseren zo de geschiedenis van dit gebied, dat beheerst wordt door die twee machtsblokken. De Oberburg behoort vanaf 1147 toe aan het Kurfürstentum Trier, de Niederburg en de meeste omliggende Gemeenten zijn afhankelijk van de Graven van Manderscheid, nadat zij door Aartsbisschop van Trier en Kurfürst Balduin von Luxemburg van hun oorspronkelijke Oberburg verdreven zijn. Zo wordt de Niederburg het stamslot van de Graven van Manderscheid. De burgers van Manderscheid zijn dan ijverige, maar arme wevers, die bij een stadsbrand in 1718 alles verliezen. Na de inval van de Franse troepen in 1794 komt het stadje onder Frans heerschappij en het zijn de Fransen, die de twee burchten voor afbraak verkopen. Na de val van Napoleon wordt Manderscheid en het omliggende gebied op het Congres van Wenen in 1815 aan het Koninkrijk Pruisen toegewezen. Sinds 1946 maakt het deel uit van het Bundesland Rheinland-Pfalz.
Vanaf de Kurfürstenstrasse voor het Rathaus Manderscheid wandelen we nog even naar de in moderne architectuur opgetrokken Pfarrkirche St. Hubertus of “Lebensbaumkirche” bezoeken, die in 1967 door de uit Trier afkomstige architect Karl Peter Böhr gebouwd is op de plek van de oude hallenkerk waarvan de kerktoren uit 1720 is behouden gebleven. De crypte bestaat uit twee zeshoekige ruimtes, waarin zich in de ene de doopvont bevindt en in de andere zien we de levensboom die reikt tot boven in de kerkruimte en waarop het altaar is geplaatst. Het geheel wordt door een speciale architectonische dakconstructie met leien gedekt die aansluiten bij de aangrenzende huizen. Opvallend in het eenvoudige interieur is het Laat-Gotische Vesperbeeld van rond 1600, dat afkomstig is uit de oude Luziakirche, een bedevaartskerk waar Luzia, de overleden vrouw van Graaf Wilhelm von Manderscheid in 1386 haar laatste rustplaats heeft gekregen. Na de verwoesting van de Luziakirche door de Fransen in 1794 wordt het Mariabeeld naar de Pfarrkirche St. Hubertus overgebracht.
Terug bij het Rathaus Manderscheid strijken we nog even neer voor een drankje in het enige café dat op deze middag open is en waar het gezellig druk is. Daarna is het nog maar een sprongetje naar ons hotel waar we afgesproken hebben op hetzelfde tijdstip voor het diner aan te schuiven als gisteren. Dit betekent dat we goed in de tijd zitten en ons nog kunnen opfrissen. Vandaag blijkt dat we niet de enige gasten in het hotel zijn. Na het eten blijven we nog even beneden hangen met een biertje en een schnaps en vragen aan de vrouw des huizes of het mogelijk is om morgen voor vertrek naar huis nog een warme maaltijd te kunnen gebruiken, omdat we zeker rond het middaguur terug in Manderscheid zullen zijn van onze laatste dagwandeling. Na eerst te hebben gezegd dat dit voor haar een probleem is, komt ze snel op dit besluit terug, als haar zakelijk instinct komt bovendrijven. Ze stemt toe en wij zijn blij dat we dan onderweg niet meer behoeven te stoppen en direct huiswaarts kunnen keren en zo ook niet te laat op onze eindbestemming aankomen.
Als we op dinsdagmorgen wakker worden, beseffen we dat het alweer de laatste dag van ons Eifelweekend is. Nog een laatste wandeling en dan zit het er weer op. Het is de bedoeling om vandaag het laatste stuk van de wandeletappe van Daun naar Manderscheid te nemen. Tot de Üdersdorfer Mühle zijn we al gekomen en alleen het traject van de Üdersdorfer Mühle naar Manderscheid moeten we nog afleggen. Dit traject verloopt al vanaf vertrek helemaal door het Liesertal, dat eerst het brede vallei van de Lieser volgt, die later haar weg door het wilde, stille, smalle en beboste Liesertal in de richting van Manderscheid zoekt. Het kleine Eifelriviertje heeft zijn oorsprong bij Beinhausen en mondt bij Lieser in de Moezel uit. Wat de Romeinse geschiedschrijver Ausonius 370 na Christus er toe gebracht heeft zich de 46 km lange waterader te onthouden, is niet bekend en hij heeft zeker ook niet kunnen voorzien dat nu het Lieserpfad zo’n geweldig succes is als een van de mooiste wandelwegen in de Eifel. De fervente wandelaar, die met de natuur verbonden is, heeft veel respect voor het Lieserpfad als een prettige begeleider van Daun via Manderscheid naar de Moezel.
Na het ontbijt is het zaak de koffers te pakken en de auto’s in te laden met alle bagage. We kunnen immers bij terugkomst rond het middaguur niet meer op de kamers. De auto van Bert zal achterblijven in Manderscheid en hij heeft voldoend ruimte om alle bagage even op te bergen. Charles rijdt naar het beginpunt bij de Üdersdorfer Mühle en zal zijn auto daar achterlaten. Die zal worden opgehaald als we huiswaarts keren via Daun. Vanaf de Üdersdorfer Mühle wandelen we stroomafwaarts langs Pension Haus Liesertal door de brede vallei met aan beide zijde grazige weiden. Eerst verloopt de Eifelsteig samen met het Lieserpfad op de rechter oever om dan verderop met een bruggetje naar de overzijde door te steken. Door het bos gaat de route rechtuit, nu eens licht stijgend, dan weer dalend. De afslag naar Trettscheid later we links liggen. De markering van de Eifelsteig leidt ons langs enkele rotswanden en het dal wordt smaller en smaller. Bij een schuilhut en een stevige houten brug steken we de Lieser, die hier een scherpe bocht langs een rotswand maakt, opnieuw over en komen in een klim naar de Kobeslochhütte. Hier hebben we een prachtig uitzicht op het Liesertal en zien hoe de Lieser zich met een wijde boog door de vallei wringt.
Vanaf de Kobeslochhütte steken we de Rossbach over en bereiken een hoogvlakte met de schuilhut Hahnerfläch. Opvallend is een wegkruis, dat hier in 2009 is geplaatst door de Sankt Matthias Bruderschaft Köln-Bayenthal als markant punt op hun bedevaartsroute van Keulen naar het graf van de apostel Matthias in de Abdij van de Paters Benedictijnen in Trier. Hier maken we van de gelegenheid gebruik om toch een groepsfoto te maken, die in het album kan! Op dit punt wandelen we naar rechts om dan voor het bos langs een bankje naar links te gaan. Zo komen we opnieuw in het bos en gaan over de Ammelbach. In een scherpe bocht laten we het brede pad achter ons en kiezen voor het paadje naar links. Even verderop wandelen we over een rotspad hoog boven de Lieser. Hier begint het meest imposante traject van de huidige wandeling. Over houten vlonders leid het wilde, romantische pad ons door met bos bedekt rotslabyrint. Zo komen we voorbij de Rulandhütte, opnieuw een schuithut. Nog steeds langs de rotsen en licht klimmend leidt de Eifelsteig ons richting Manderscheid, waarbij we voortdurend door het bladerendak diep onder ons de Lieser zien stromen. Klimmend komen we aan de eerste huizen van Manderscheid. Hier laten we het bos achter ons en langs Hotel Haus Burgblick bereiken we Manderscheid. Nog even klimmen en we staan in het centrum voor het Rathaus Manderscheid in de Kurfürstenstrasse, waar onze dagwandeling eindigt.
Omdat we ruim op tijd zijn voor onze lunchafspraak in Hotel Haus Schwaben nemen we nog een heerlijk kopje koffie in het café, waar we gisterenmiddag ook zijn neergestreken. Het is er alleen een stuk rustiger. Punctueel op tijd melden we ons op de lunchafspraak, nadat we ons bij de auto nog omgekleed hebben en tijdens het eten bespreken we nog even om in Daun een bezoekje aan de Aldi te brengen. Maar eerst nog even de auto van Charles ophalen bij de Üdersdorfer Mühle en dan door naar Daun. Gelukkig ligt de Aldi niet al te ver van de reisroute en we zijn goed aan de tijd om er snel even door te lopen om nog een voorraadje Grand Marnier in te slaan. Dit “Charly” drankje staat hoog op de drankjes bij enkele van ons. En als je niet elke dag in Duitsland komt, moet je profiteren van elke gelegenheid om de thuisvoorraad op peil te houden.
Nog even tanken bij het ernaast gelegen benzinestation en dan op weg naar huis. Het navigatiesysteem leidt ons over de binnenwegen noordwaarts en eenmaal op de autobahn gaat het weer vanzelf. Toch besluiten we niet via Venlo terug te rijden, omdat wegwerkzaamheden vlak voor Venlo wellicht voor oponthoud kunnen zorgen. Bij Kerpen overleggen we om de route langs Aken en Heerlen te nemen. Het blijkt een goede gok te zijn. Alleen bij de Duits-Nederlandse Grens in Simpelveld is het even aanschuiven. Ook Eindhoven levert geen problemen op en zo maken we een laatste stop op parkeerplaats Breehees, waar Peter overstapt in de auto van Bert, die nu direct richting Oosterhout en Den Hout kan rijden. Charles neemt de afslag bij Tilburg en is zo ook snel thuis.
Weer thuis kunnen we ook met dit kleine gezelschap terugkijken op een geslaagd Eifelweekend, maar we hebben Lorenz en Wilma wel gemist. Fijn is in elk geval dat de Sms’jes over en weer duidelijk gemaakt hebben dat het deze keer toch anders is geweest. We hopen dat voor het volgende jaar het clubje weer voltallig is. Wellicht bedenkt ook Jan, dat zijn vrienden van L.A.W.V.”Via-Via” hem opnieuw willen overtuigen dat het gevoel van saamhorigheid er nog steeds is om samen een uitdaging aan te gaan en dat dit zeker niets met betutteling te maken heeft. Weer samen op pad betekent elkaar nemen met alle mooie en moeilijke momenten!! Op naar het volgende Eifelweekend.
Charles Aerssens
10 november 2011
Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 10-11-2011 door C.P.J. Aerssens