OP PAD IN HET LAND VAN HERVE
Traject Berneau - Dalhem - St. André - Mortroux - Bombaye 19 Km

© L.A.W.V.VIA-VIA
Dahlem - La Berwinne
Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek







 Berneau
Ongeveer 19 km.
Deze rondwandeling van 19 kilometer vertrekt vanuit Berneau en loopt door het westen van het Land van Herve. De route gaat vanaf Berneau door de weilanden langs het riviertje de Berwinne naar Dahlem en van daar door pittoreske dorpjes zoals St. André, Mortroux en Bombaye in het Franstalige gebied ten zuiden van de Voerstreek. Het is een glooiend landschap met fraaie vergezichten waarin we ook door de beekdalen van de Ruisseau de Mortier en de Ruisseau d’Asse wandelen. Opvallend zijn de weilanden en boomgaarden die zorgen voor streekspecialiteiten als Hervekaas, mousserende cider, peren- en appelstroop.

ROUTEBESCHRIJVING

In het kleine centrum van Berneau vertrekken we aan de Rue du Viaduct bij een grote typisch ommuurde hoeve naast het Château de Longchamp van Berneau, dat schuil gaat achter een hoge muur en dat gedeeltelijk in de steigers staat, waardoor het gebouw grotendeels aan het zicht onttrokken is. Berneau, al ten tijde van de Romeinen bekend, hoort vanaf de 5e eeuw tot de bezittingen van de monniken van St. Servaas uit Maastricht en valt zo onder het machtsgebied van de Duitse Keizer. Vanaf 1081 hoort Berneau tot het Graafschap Dalhem, een klein zelfstandig gebied tussen Luik en Maastricht. De plaatselijke Église St. Servais stamt uit 1297.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Berneau - Routemarkering GR563 en GR5
We lopen westwaarts het dal in naar het riviertje de Berwinne, waar we over het bruggetje naar links de oever van de Berwinne volgen en onder de 250 meter lange spoorbrug van de spoorlijn 24, de Montzenroute, die het dal van de Berwinne overspant, door wandelen. Berneau heeft tussen 1921 en 1957 een eigen station aan deze spoorlijn 24. Het is duidelijk aan de routemarkering te zien dat hier ook de GR5 hetzelfde traject volgt als de GR563 die door het Lande van Herve voert. Een bruggetje brengt ons over het water en langs het riviertje de Berwinne, door groene weilanden en langs een bosrand lopen we richting Dalhem. We steken de Rue de Mons over en moeten goed opletten naar de rood-witte routemarkering die naar links door een dicht bosje omhoog klimt door de weilanden naar het gehucht Les Trihes, waar we een gevelkruis aan de Chemins de Surisse passeren. We volgen het asfalt in zuidelijke richting om voorbij de laatste huizen rechtsaf een bospad in te slaan, dat vermeld staan als Les Clouquettes. Dit pad daalt door het bos en weilanden af naar de Rue de Cronwez. Net voor de brug bij de Ferme de Cronwez loopt er een voetpad naar links door de weilanden. Hier hebben we aan de overzijde van de Berwinne zicht op het kasteel van Dalhem, ook wel Château Cronwez genoemd, dat eruit ziet als een oude burcht maar gebouwd is in 1914. Hier worden educatieve activiteiten, studiedagen, seminaries en conferenties gehouden.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Dalhem - Château Cronwez aan de Berwinne
We bereiken in Dalhem de Rue du Capitaine Piron aan de brug over de Berwinne, die we oversteken om dan meteen links af de klim naar de bovenstad van Dalhem, het oudste gedeelte, te nemen door de smalle Rue du Général Thys. Hier ligt de Église St. Pancrace, waarvan de toren uit 1714 stamt en het schip en koor uit 1829-1830. Net voor het statige oude gemeentehuis staat het monument voor Generaal Albert Thys (1849-1915), Commandant van de 1e Legerdivisie. Hij is in Dalhem geboren en sinds 1877 Belgisch koloniaal pionier en adjudant van koning Leopold II wiens belangen hij in Kongo-Vrijstaat behartigt tot in 1904. Hij is vooral bekend als de bouwer van de spoorweg van Matadi naar Leopoldstad in het toenmalige Belgisch Congo. Hier tegenover vinden we “le Wichet des Roses”, een middeleeuwse versterkte poort uit 1620 die in 1920 gerestaureerd is, vanwaar een trap naar het benedengedeelte van het stadje leidt. Dit oude centrum van Dalhem heeft zijn middeleeuws karakter goed bewaard en zo bereiken we het hoogste punt van Dalhem waar we langs de restanten van de oude burcht lopen. Hiervan rest nog slechts het indrukwekkende donjon met muren van meer dan 3 m dik. Er is een kleine deur in gekapt, die toegang geeft tot een privé-huis, dat op het oude kasteelterras staat. Helaas is dat poortje bijna altijd gesloten. Helemaal aan de andere kant van het vroegere kasteelterrein is er een doorsteek naar enkele privé-tuintjes. Vroeger lag hier de voorhof. Nu zijn alleen nog een paar restanten van de torens zichtbaar, die de ophaalbrug flankeerden.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Dalhem - Monument Generaal Albert Thys (1849-1915)
Als we verder wandelen passeren we aan onze linkerzijde een woning uit 1612 met daaraan vast een boerderij uit 1794. Op het smalste deel op de plek en de tussen resten van een voormalige stadspoort van Dalhem zien we aan onze rechterhand een prachtig vakwerkhuis leunend tegen deze vroeger toegangspoort tezamen met verschillende mooie huizen die tegen de muur van de stad gebouwd zijn. Voorbij het kapelletje laten we de bebouwing van Dalhem achter ons en slaan een onverharde weg in naar links. Weldra staan we in het open veld met een mooi uitzicht over het dal van de Ruisseau de Mortier, een van de kleine beekjes in het Land van Herve, die bij Dalhem in de Berwinne uitmondt. We dalen af door een holle weg naar deze Ruisseau de Mortier in het gehucht Laiwisse en gaan naar rechts. Over het bruggetje en op de Y-splitsing nemen we de Chemin des Crêts naar links. Het asfalt voert ons over een afstand van 2 kilometer naar het volgende dorpje, het op een hoogte gelegen Saint André, dat ook deel uitmaakt van de gemeente Dalhem.

Het kleine centrum wordt gedomineerd door een bakstenen Neo-Klassiek kerkje, de Église St. André, uit 1859 met rondboogramen en een 12e eeuwse spitse toren van breuksteen. De muren van de toren hebben een dikte van 1,2 meter. Oorspronkelijk is het gebouw heel eenvoudig en klein. Rondom het kerkgebouw ligt het kerkhof met een aantal hardstenen kruisen, waar een Gotisch exemplaar uit 1548 opvalt. Opmerkelijk zijn de vele Vlaamse namen in dit Franssprekend gebied. Tegenover de kerk vinden we een groot houten kruis met crucifix onder een afdak tegen de gevel van een statig pand. In het kleine parkje voor de Église St. André biedt een bank een ideaal plekje voor de middagpauze. De Chemin des Crêts vervolgend komen we aan de Chaussée de Julemont, de N627. Deze drukke doorgaande weg volgen we een paar honderd meter naar rechts om dan naar links tussen enkele huizen door het voetpad te nemen dat ons brengt naar het dal van de Ruisseau d’Asse. De route loopt dwars door de weilanden langs enkele draaipoortjes en daalt af naar de Ruisseau d’Asse, een beekje dat bij Mortroux uitmondt in de Berwinne. We wandelen naar rechts door een holle weg met over het beekje naar het noordoosten zicht op het hellingbos, het Bois de Mortroux.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Het dal van de Ruisseau d'Asse
Aangekomen in het gehucht Asse kiezen we naar links op de kruising het voetpad naar links dat ons tot aan de Ruisseau d’Asse brengt. Een bruggetje voert ons over het water en loopt steil omhoog door het bos boven het dal uit om dan met een ruime bocht naar links boven het Bois de Mortroux langs in noordwestelijke richting te gaan. Na goed één kilometer bereiken we de verharding en lopen bij de grote boerderij linksaf over het asfalt van de Voie des Morts. Langs de Clos du Grand Sart bereiken we het centrum van Mortroux. Dit dorpje maakt ook deel uit van de gemeente Dalhem en ligt ook aan de Berwinne. Het is al bekend in de 9e eeuw als Lodewijk de Vrome de heerlijkheid Mortoriolus schenkt aan de Abdij van Kornelimünster bij Aken. Midden in het dorpje aan de Ruisseau d’Asse vinden we de Église Ste. Lucie met haar Middeleeuwse toren. De rest van de kerk dateert uit de 18e eeuw. Vooral het kerkorgel is bezienswaardig. Het dateert van het einde van de 17ee eeuw en is door orgelbouwer Henri Müseler gebouwd voor de kerk van de Premonstratenzerabdij van Beaurepart te Luik. In 1807 komt het orgel naar Mortroux. De orgelkast is in Rococostijl en dateert van het einde van de 18e eeuw. In 1991 is het orgel beschermd als monument en sinds 2003 wordt het gerestaureerd. Het einde van de restauratie is voorzien tegen einde 2009. De H. Lucia staat ook op het wapen van Mortroux.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Mortroux - Centrum met Heilig Hartbeeld
Aan de brug over de Ruisseau d’Asse en bij het grote H. Hartbeeld kiezen we voor de Rue Davipont, dus rechtsaf. Hier stond omstreeks 1250 een brouwerij. Zo passeren we de stenen brug (1863) over de Berwinne en komen aan de doorgaande weg naar Val Dieu. Deze steken we over en er volgt een steil klimmetje naar Les Brassines tot Croix Madame, de weg die naar Warsage leidt. Bij de grote bomen aan de linkerzijde van de weg net voor de boerderij slaan we linksaf het zandpad in dat langs weilanden en landbouwgrond uitkomt op de N627, de Chausée des Wallons. Hier steken we over en lopen door tot de eerste afslag naar rechts. Dit weggetje loopt parallel aan de N627 en mondt voorbij de boerderij uit in de Rue de la Tombe bij de Chapelle de la Tombe. Omstreeks 562 verdrijft Sigebert, koning van Metz en Austrasie hier de Hunnen en sticht op het graf van zijn strijdmakkers een bedehuis. Het gebouw wordt later een kluizenarij (1645). In de 18e en 19e eeuw is het gerestaureerd. Pelgrims komen hier heen om hulp te vragen tegen hun kwalen en koorts. Hier wandelen we opnieuw naar rechts en steken weer de N627 over om door de Rue du Tilleul midden in het gehucht Bombaye uit te komen, waar de Eglise Saint Jean Baptiste met muurschildering van Charles Meunier (1896) duidelijk herkenbaar is in het straatbeeld. De kerk stamt al uit de 12e eeuw en is een van het oudst van het Graafschap van Dalhem. Het gebouw heeft een Middeleeuwse hoge en massieve toren en een Gotisch koor uit de 16e eeuw in breukstenen van zandstenen en kalksteen. Het centrale schip is in 1753 opnieuw opgebouwd in bakstenen op en fundament van breuksteen.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Bombaye - De gevaarlijke N627
Door de Rue de l’Église naar links tot we wederom op de N627 zijn. Even naar rechts en even verderop weer rechts het onverharde pad in tussen de weilanden en landbouwgronden door in noordoostelijke richting de doorgaande weg N608 van Berneau naar Wasage oversteken en doorlopen tot aan de spoorbaan, de Montzenroute. Door de tunnel onder het spoor door om dan op het volgende kruispunt van paden linksaf te wandelen, terug naar Berneau. We zitten hier op de grens van het Waalse en Vlaamse gewest. Op de Rue de Fouron, die vanhier naar ’s Gravenvoeren loopt, gaat het westwaarts terug naar ons vertrekpunt in Berneau aan de Rue de Viaduc.

Charles Aerssens

Deze wandeling is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Maar ten aanzien van wijzigingen of onvolledigheden in de tekst kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

KAARTEN:

- TopoKaart NGI 1:25 000, 34 / 7-8 Visé - Sint Martens Voeren - Voerstreek
- TopoKaart NGI 1:20 000, 42 / 3-4 Dalhem - Herve
- Wandelroute uitgezet in eigen beheer "Via-Via"
- Route gaat gedeeltelijk over de GR5 en GR563



Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 22-10-2008 door C.P.J. Aerssens