DER AHRSTEIG - DAG 5
Traject: Lind - Kreuzberg - Altenahr - Rech - Dernau 20 Km

© L.A.W.V.VIA-VIA
Impressie van het wijnbouwgebied in het Ahrtal bij Mayschoss
Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek







 Parkeerplaats Hochkreuzstrasse Lind
Ongeveer 20 km
De dagetappe leidt ons vanuit het hoog gelegen Lind langs de flanken van de Kotzberg naar het aan de Ahr gelegen Kreuzberg. Hier kiezen we als verbindingstraject van de Ahrsteig voor de route van de Ahrtalweg naar Altenahr om dan met een ruime lus rond de heuvelrug Engelsley door Naturschutzgebiet Langfigtal de oever van de Ahr langs de B267 te volgen. We wandelen nu door het grootste wijnbouwgebied van Duitsland en komen voorbij dorpjes als Reimerzhofen, Laach en Mayschoss. Langs Saffenburg gaat het naar Rech en vandaar naar het eindpunt in Dernau.

ROUTEBESCHRIJVING

De dagetappe van de Ahrsteig start op deze wandeldag vanaf de parkeerplaats aan de Hochkreuzstrasse in Lind, waar we een paar meter terug richting de bebouwing van Lind naar links het korte stukje asfalt volgen tot het laatste huis aan onze rechterhand. Dan volgen we de grasbaan naar rechts en wacht ons meteen een klimmetje tussen de weilanden door naar de K29. We slaan hier even linksaf tot we aan de K29 de markering van de Ahrsteig weer oppakken en de K29 oversteken. Over het halfverharde pad staan we direct op de Linder Höhe, die met een hoogte van 488 meter een panoramisch uitzicht biedt over de wijde omgeving van de Eifel tot aan het Westerwald. Zo hebben we in noordwestelijke richting zicht op de radiotelescoop Effelsberg, die met een doorsnede van 100 meter wereldwijd de tweede grootste beweegbare paraboolantenne ter wereld is en dient voor onderzoek en waarnemingen van het Max Planck Institut Bonn. Op deze plek staat ook een opvallende windmolen en zien we zonnecollectoren, die een bijdrage leveren aan de stroomvoorziening. De route van deze panoramaweg voert ons met de klok mee rond het dorp Lind, dat voor het eerst vermeld wordt in een akte uit 893 als bezit van de Abdij van de Benedictijnen in Prüm. Later in 1222 als leengoed van de Graven van Are-Hochstaden en in 1316 als parochie behorende tot het Aartsbisdom Keulen. We passeren de Krippekapelle en eenmaal in oostelijke richting wandelend komen we opnieuw aan de K29, die hier steil afdaalt naar de Ahr.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Linder Höhe 488 meter
Op dit punt aan de K29 zien we dat hier de markeringen van een aantal wandelroutes samenkomen en elk hun eigen pad kiezen. Het zijn de Karl Kaufmann Weg, de Sahrbacher Höhenweg en de Kotzberger Weg. Wij blijven de blauwe routemarkering van de Ahrsteig volgen en wandelen over het onverharde pad tot aan de bosrand waar we naar rechts gaan. Hier winnen we langzaam aan hoogte in een geleidelijke klim langs de flanken van de Kotzberg. We wandelen door beukenbossen en langs leisteen hellingen. Naar rechts volgt een steile afdaling naar het Ahrtal en dan voert de route ons langs een beekje in de richting van Kreuzberg. Eenmaal op het asfalt bereiken we door de Bahnhofstrasse het centrum van dit aan de Ahr gelegen stadje, waar de riviertjes de Ahr, de Sahr en de Visschel samenvloeien. Hier eindigt aan de rotonde, waar een rotsblok de “Felsrutsch” van 17 februari 1988 markeert, dat traject van de Ahrsteig dat met de blauwe routemarkering is bewegwijzerd.

Het stadje Kreuzberg wordt gedomineerd door de op een rotspunt gelegen Burg Kreuzberg. De burcht is in 1340 gesticht door Ridder Cuno von Visscherich. Dit gebeurt onder toeziend oog en met toestemming van de aartsbisschop Konrad von Are-Hochstaden van Keulen. In ruil hiervoor moet Ridder Cuno von Visscherich de belangen van het Kurfürstentum Köln in het Ahrtal verdedigen. In 1686 wordt de burcht door de Fransen die uit de Eifel het Ahrdal veroveren bezet en opgeblazen. In 1760 ontstaat de huidige burcht waarbij gebruik gemaakt werd van de behouden Gotische donjon. De burcht bestaat nu uit die ronde toren met kegelvormig dak, dat een windvaan met het jaartal 1781 draagt. Deze bouw staat in verbinding met het aan de noordzijde gelegen Barokke woongedeelte, waarvan de gevel een knik vertoont, doordat deze rust op de oorspronkelijk middeleeuwse ringmuur. Boven de toegangspoort zien we de uit de 18e eeuw stammende jaartallen en wapens van de Familie Von Bernsau en de Familie Von der Heyden. Bij de poort van de burcht staat de aan Antonius Van Padua gewijde kapel, een Barok bouwsel uit 1783, Het interieur is nog oorspronkelijk. Hier vinden we het wapen van de familie Von der Heyden, de herbouwers van het kasteel, en een datering die verwijst naar het stichtingsjaar. Mooi is ook het beeld van de zittende madonna uit circa 1480 en eveneens drie fraaie reliekmonstransen van rond 1790.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Kreutzberg - Burg Kreutzberg
De Burg Kreuzberg is nu privé-bezit van de Familie Von Boeselager; een adellijk geslacht dat oorspronkelijk uit Magdeburg stamt. Zij kochten Burg Kreuzberg in 1820. Vermeldenswaard is dat tot aan zijn dood hier Philipp Freiherr von Boeselager (1917-2008) heeft gewoond. Hij is vooral bekend als voormalig beroepsmilitair in de Duitse Wehrmacht in WOII en als de laatste overlevende van kleine militaire verzetgroep rond General Major Henning von Tresckow (1901-1944) en Oberst Claus Schenk Graf von Stauffenberg (1907-1944), die op 20 juli 1944 in het "Führerhauptquartier Wolfsschanze" in het voormalige Oost Pruisen de mislukte aanslag op Hitler hebben gepleegd.

Aan de rotonde houdt het eerste traject van de Ahrsteig op en moet er nu een keuze gemaakt worden welke wandelroute als verbindingstraject tot het laatste stuk van de rood bewegwijzerde Ahrsteig gevolgd gaat worden. Wij kiezen voor de Ahrtalweg, die gemarkeerd wordt door een grote A in een zwart omrand wit vierkant van de Eifelverein. Dit betekent, dat deze wandelroute dicht langs de oevers van het riviertje de Ahr verloopt en we dan pas veel verderop de rode markering van de Ahrsteig weer zullen oppikken. Zo wandelen we Kreuzberg uit door de langs de Ahr het asfalt van Im Vischetal te volgen. Nog even de Sahrbach oversteken en dan naar rechts via het bruggetje over de Vischelbach de route van de Ahrtalweg vervolgen. Het fietspad voert ons verderop tussen de pilaren door van de hoog boven ons liggende brug van de B257 en onder de spoorbrug door naar het dorpje Altenburg. Altenburg ligt aan de overzijde van de brug over de Ahr. Langs de Ahr vervolgen we onze wandeling en passeren de op een rotsig heuveltje gelegen St. Maternus Kapelle, waarvan de oorsprong wellicht teruggaat tot 1664. Meermaals raakt het kapelletje in verval of valt ten offer aan het verwoestende hoogwater van de Ahr In 1944 wordt de kapel volledig verwoest in het oorlogsgeweld van WOII. De nieuwbouw start in 1958 en op 24 oktober 1962 wordt de huidige St. Maternus Kapelle ingewijd. Voorbij aan dit markante kapelletje gaat de route langs de grote Campingplatz Altenahr, die direct op de oever van de Ahr ligt.

© Ets van Jean Nicolas Ponsart (1788-1870)
Altenahr - Burg Are naar een ets van Jean Nicolas Ponsart (1788-1870)(
Zo bereiken we onder de spoorbaan door via een vervallen brug over de Ahr, die enkel toegankelijk is voor fietsers en voetgangers, de eerste bebouwing van Ahr. Hier op de grote parkeerplaats komen we aan de nu totaal verwaarloosde en buiten gebruik gestelde Altenahrer Seilbahn. Sinds 2012 is deze stoeltjeslift stil gezet, overwoekert het gras nu alles en de bedrijfsgebouwen zijn vervallen. Wat eens een enorme impuls gegeven heeft aan het toerisme in Altenahr staat er zielig en verwaarloosd bij. Vergane glorie en toeristen zijn er in geen velden of wegen meer te bekennen. Door de Seilbahnstrasse komen we in de Altenburgerstasse en bereiken naar links het drukke centrum van het stadje Altenahr. Het stadje ligt direct aan de Ahr, die hier door het smalle dal tussen machtige rotsformaties stroomt. Het gebied rondom Altenahr is al omstreeks de 3e eeuw in de Frankische tijd bewoond. Maar het stadje ontstaat pas als de Burg Ahr, die op een rotsformatie hoog boven het Ahrdal uittorent, wordt gebouwd door Graaf Dietrich I von Are (1070-1126) in 1100, zoals een oorkonde uit 1121 aangeeft. In 1246 schenkt Friedrich von Are Hochstaden (1209-1265), Propst in Xanten, met toestemming van zijn broer Konrad von Hochstaden (1200-1261), aartsbisschop van Keulen, het Graafschap Are en de Burg Are aan het Kurfürstentum Köln. De Burg Are wordt zo bestuurscentrum en geregeld staatsgevangenis van het Kurfürstentum Köln en verschillende aartsbisschoppen. Tot 1794 blijft de burcht en Altenahr in bezit van het Kurfürstentum Köln. Het gebied wordt dan tijdens de Franse Revolutie door Napoleontische troepen bezet en na het Congres van Wenen (1815) toegewezen aan het Koninkrijk Pruissen.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Altenahr - Ruïne Burg Are op 113 meter hoogte boven het Ahrtal
De Burg Are ligt op een hoogte van 113 meter boven het riviertje de Ahr met een prachtig uitzicht over het dal van de Ahr. Deze voormalige burcht heeft een vierhoekig fundament en aan de zuidzijde bevindt zich de oude poorttoren met ernaast het woongedeelte. Aan de noordzijde heeft waarschijnlijk de oudere Middeleeuwse verdedigingstoren gestaan en zuidelijk daarvan vinden we de ruïne van de voormalige burchtkapel uit de 12e – 13e eeuw. Het is omstreeks 1689 dat de Burg Are na een belegering van 9 maanden voor het eerst wordt ingenomen en Altenahr tot de grond toe wordt platgebrand. In 1714 verwoesten troepen van het Kurfürstentum Köln de burcht om de bezetting door vrijbuiters, die de omgeving onveilig maken, te treffen. In combinatie met de Burg Are zijn ook in Altenahr zelf nog resten zichtbaar ter bescherming van buitenaf. Zo vinden we ten noorden nog overblijfselen van de stadsmuur, maar de drie stadspoorten zijn verdwenen. De laatste poort, de Brugpoort, is bij de overstroming van de Ahr in 1804 weggespoeld en niet meer hersteld. In 1834 wordt de Ahrtalstrasse tussen Ahrweiler en Altenahr uitgebouwd nadat een jaar eerder het rotsmassief van de Engelsley is doorbroken in aanwezigheid van Kroonprins Friedrich Wilhelm van Pruisen (1831-1888). Er komt nu net buiten Altenahr aan de oostkant de eerste verkeerstunnel van Pruisen en ook een treinverbinding. Door deze ontsluiting van het Ahrtal komt ook het toerisme in dit gebied op gang.

Door het centrum van Altenahr wandelend nemen we aan de oostzijde net voorbij de grote parkeerplaats en de verkeerstunnel door de rotsformatie van de Engelsley de markering van de Ahrtalweg weer op. Aanvankelijk volgen we het asfalt dat hier dicht langs het water door een kloof van de steile leisteen rotswand Breite Ley. We wandelen een grote bocht, die de meanderende Ahr rond de Engelsley volgt. Zo komen we allereerst in een moerassig deel dat deel uitmaakt van het 250 hectare grote Naturschutzgebiet Langfigtal. Weg van de bewoonde wereld met verkeerslawaai en de afwezigheid van de spoorbaan is dit gebied vanaf 1983 geworden tot een stiltegebied met een weelderige vegetatie van mossen en varens maar ook vele andere plantensoorten en bijzondere bedreigde dieren, zoals de Zwarte Specht en Waterspreeuw, die zich hier thuis voelen. We passeren de brug die toegang geeft tot de Naturschutz Jugendherberge Altenahr. Maar even verderop trekt een wel heel bijzonder relict onze aandacht. Het zijn de resten van het oude voormalige natuurzwembad in de Ahr. Resten van een betonnen bak, startblokken en trapjes overwoekert met bomen en struiken geven aan dat het oorspronkelijk rond 1900 aangelegd openluchtzwembad en in net najaar van 1944 door een Amerikaans luchtbombardement verwoest bad, bijna geheel in de natuur is opgegaan.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Naturschutzgebiet Langfigtal - Restanten oude natuurzwembad in de Ahr
Op de meest zuidelijke punt van deze ruime meanderbocht in de Ahr rond de massieve heuvelrug van de Engelsley gaat de route nu noordwaarts waar we dan een bruggetje oversteken en de binnenbocht verlaten. Het pad volgt nu de andere oever en brengt ons opnieuw in de richting van Altenahr met aan onze rechterzijde de Teufelsley. Als we in de buurt van de B267 komen, blijkt dat we aardig dicht in de buurt zijn van onze route door Naturschutzgebiet Langfigtal. De meander in de Ahr komt heel dicht bij elkaar. Wij volgen nog steeds de markering met de zwarte A en wandelen onder de oude en nieuwe spoorbrug van de Ahrbahn door de oever van de Ahr. Op veel plekken zijn de spoorrails dicht aan onze rechter zijde. Aan de overzijde van de Ahr is duidelijk te zien dat we in het grootste wijnbouwgebied van Duitsland op pad zijn. Op de zonnige zuidflanken van de idyllische hellingen wisselen de wijnstokken en wijnranken elkaar in strak gelid af. We komen langs kleine dorpjes zoals Reimerzhofen en Laach met zijn Sankt Anna Brücke uit 2005 die met een lengte van bijna 30 meter de Ahr overspant. Hier gaat het bospad over in een onverhard pad die even verderop onder de moderne fietsbrug van de Ahrradweg door gaat. Deze 47 meter lange overspanning over de Ahr wordt gedragen door een wijnrode pijler, die doet denken aan de constructie van de Erasmusbrug in Rotterdam. Verderop voert het gemarkeerde traject van de Ahrtalweg onder de tunnel van de Ahrbahn door naar links, maar wij blijven op het pad, waarbij de spoorbaan en de hellingen van de Teufelsley aan onze rechterzijde blijven.

© Aquarel Saffenburg Andreas Mattern (2014)
Mayschoss - Aquarel Saffenburg Andreas Mattern (2014)
We kiezen voor het verharde pad direct langs de spoorbaan en volgen zo opnieuw een ruime meander van de Ahr die hier rond de heuvelrug stroomt bij Hotel Lochmühle. Dicht langs de spoorlijn en tussen de wijnstokken door laten we ons leiden naar de spoorbrug over de Ahrbahn. Hier steken we de spoorbaan over en pikken dan de markering van de Ahrtalweg weer op. Naar links gaat de route in de richting van Rech. De weg klimt weer geleidelijk omhoog door de wijngaarden waarbij we naar het noorden zicht hebben op het onder ons aan de Ahr gelegen wijndorp Mayschoss. Dit dorp heeft ook het oudste wijnbouwersgilde van Duitsland. Maar het meest omponeert hier de hoog op de heuvelrug gelegen ruïne Saffenburg, die we hier vanaf de route van de Ahrtalweg kunnen bezoeken. De Saffenburg is in de 11e eeuw gebouwd door de Graaf Adolf von Nörvenich (1040-1094) en Graaf Adalbert von Saffenburg (1074 -1110). Deze laatste is ook stichter van de Abdij Rolduc in het Zuid-Limbrugse Kerkrade. De burcht wordt in het jaar 1081 voor het eerst in een oorkonde vermeld. De Graven van Saffenburg oefenen tot 1172 de voogdij over het Kurfürstentum Köln uit. Na het uitsterven van de dynastie wordt de Heerlijkheid Saffenburg opgedeeld. In 1424 komt de heerlijkheid in bezit van de Graven van Virneburg en na hun uitsterven in 1545 gaat het over aan de Graven van Manderscheid-Schleiden. De heerlijkheid wordt dan in 1593 veroverd door de Graven van der Mark-Lummen en na het uitsterven van het Huis Mark-Lummen in 1773 komt het in bezit van de Hertogen van Arenberg. Door de eeuwen heen is de burcht Saffenburg verschillende keren belegerd, veroverd en geplunderd waardoor er uiteindelijk na 1704 alleen nog een ruïne overblijft.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Rech - Bärenbrunnen
Over de top van de heuvelrug bij Burg Saffenburg begint de afdaling in de richting van het dorp Rech. Hier volgt het traject van de Ahrsteig vanaf de houtopslag ook de Fòrster Zeyenweg. Een goed begaanbaar pad leidt ons in een gemoedelijke afdaling richting Rech. Als we zicht krijgen op het kerkhof bereiken we op het asfalt van de Dellenweg de eerste huizen van het wijndorpje Rech. Dit wordt duidelijk zichtbaar als we naar links de Bàrenbachstrasse inslaan. We passeren er meerdere wijnboeren, die hier op de zonnige hellingen van de Recher Herrenberg en Recher Hardtberg de druiven voor de traditionele witte wijn van Rech verbouwen. Zo komen we in het midden van dit dorp aan de Bärenbrunnen en de Parochiekerk St. Luzia en Agatha. Deze kleine zaalkerk met rondboogvensters is in 1720 gebouwd op de plek waar al in 1499 een kapel, toegewijd aan de H. Odilia en de H. Luzia, gestaan heeft, maar die door Zweedse troepen in 1632 ten tijde van de 30-jarige oorlog is geplunderd. De sacristie is in 1887 aangebouwd en de oorspronkelijke klokkentoren is in 1928 vervangen. In het interieur vinden we een 18e eeuws altaar, een preekstoel met de 4 evangelisten en enkele gepolychromeerde beelden van de H. Agatha en de H. Luzia. De glas-in-lood ramen stammen uit 1967 en 1970.

De routemarkering van de Ahrtalweg leidt ons langs de parochiekerk naar rechts en dan volgen we het voetpad direct op de rechter oever van de Ahr. We worden langs de steile helling geleid met wijnranken van de verschillende wijnboeren. Voorbij een houthandel bereiken we Steinbergsmühle en we komen in de bewoonde wereld. Het onverharde pad maakt hier plaats voor het asfalt van de Ahrweg en langs de bebouwing gaat het richting Dernau. We passeren het gebouw van de Weinbau Verein Dernau en komen via bij de brug over de Ahr aan het eindpunt van deze dagwandeling aan de Schmittmannstrasse in Dernau. We hebben voor het allergrootste deel van het verbindingstraject dat de beide stukken van de Ahrsteig met elkaar verbindt, gekozen voor de al langer bestaande Ahrtalweg, die steeds in de nabijheid van de Ahr verloopt. De mogelijkheid om gebruik te maken van de Rotweinwandelweg hebben we gelaten!

DAG 6
 Traject: Dernau - Walporzheim - Ahrweiler - Ban Neuenahr - Heimersheim 13 Km

Deze dagwandelingen zijn met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Maar ten aanzien van wijzigingen of onvolledigheden in de tekst kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard. We hebben gebruik gemaakt van de routebeschrijvingen zoals deze zijn opgenomen in de Wanderführer Ahrsteig - Von Blankenheim nach Sinzig van Hans-Peter Pracht, een uitgave van het J.P. Bachem Verlag. Voor de topografische kaarten hebben we kaarten 1:25.000 van de Eifelverein gekozen.

Charles Aerssens

KAARTEN

- Wanderkarte Eifelverein 1:25 000, NR.12 Blankenheim - Oberes Ahrtal
- Wanderkarte Eifelverein 1:25 000, NR.09 Schuld - Sinzig - Das Ahrtal

GIDSEN:

- Wanderführer Ahrsteig, Hans-Peter Pracht, Von Blankenheim nach Sinzig, ISBN 978-3-7616-2375-6
- Wanderparadies AhrSteig - Von Blankenheim bis Sinzig, Olaf Goebel, ISBN 978-3-942779-19-7
- Wanderführer AhrSteig - Rotweinwanderweg, Hans-Joachim Schneider, ISBN 978-3-7701-8034-9




Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 18-11-2015 door C.P.J. Aerssens