WANDELING OMGEVING EYS
Omgeving Eys - Kunrade - Ubachsberg 16 km

© L.A.W.V.VIA-VIA

Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek










 Centrum Eys
ongeveer 16 km.
Deze rondwandeling voert door voornamelijk agrarisch gebied, met die zachte, glooiende hellingen waar Limburg zijn faam aan ontleent. Het is doorsneden met droogdalen, graften en holle wegen. We lopen weinig op asfalt en veel op onverharde landwegen, vaak langs of tussen houtwallen. Flinke stukken van de wandeling voeren over smalle voetpaden, tussen akkers en weilanden door. Vaak gaan ze ook door de weilanden met die voor Zuid-Limburg typerende draaihekjes die het vee niet kan passeren. Eys, Elkenrade, Colmont, Winthagen, Kunrade, het plateau van Ubachsberg, Mingersberg en Trintelen zijn de dorpjes en gehuchten waar je langs of door komt op deze wandeling. De route is pittig, maar de wegen en paden zijn goed begaanbaar.

ROUTEBESCHRIJVING

© L.A.W.V.VIA-VIA We beginnen onze wandeling in het idyllisch gelegen dorp Eys en starten bij Café Herberg 'Lambieck', tegenover de kerk gelegen. De Sint Agathakerk is een fraaie eenbeukige bouwwerk in Munsterlandse Barokstijl. Graaf Ferdinand van Plettenberg liet in de jaren 1732-1734 als bezitter van de Heerlijkheid Eijs en Wittem, de kerk bouwen door de uit Westfalen afkomstige architect Schlaun, die ook het klooster van Wittem bouwde. Beide gebouwen hebben dan ook dezelfde ui-vormige torenspitsen en verraden de afkomst van de architect.

Op een kruising kiezen we voor de richting Wittem. We slaan de eerste straat rechts in. Dit is de Eijserbosweg; daarna de eerste straat (zonder naam) links. Op een kruising met een wegkruis blijven we rechtdoor lopen. Even verder ontwaren we in de weilanden links van ons prachtige meanders van de Eijserbeek. Deze beek ontspringt in het 5 kilometer verder oostelijk gelegen Bocholz. Zo komen we in het gehucht de Piepert.

Na het infobord 'Waterwingebied Roodborn’ slaan we rechts via een draaihekje, steegel genaamd, een smal pad in, dat eerst door een hellingbos loopt, vervolgens door een weiland. Het gaat over in een trappenpad en daarna nogmaals door een weiland. Vlak voor het volgende bos houden we rechts aan, lopen even langs de bosrand en vervolgens de Eyser Bosschen in. We blijven het kronkelend pad door het bos volgen, dat voor een weiland naar links, omhoog buigt. We laten enkele smalle paadjes naar links liggen.

Op een kruising met rechts een poel (de kamsalamander komt hier voor) blijven we rechtdoor lopen en volgen de rode, blauwe en groene paaltjes. Op een T-splitsing aan het einde van het bos wandelen we naar rechts en volgen nu de blauwe en gele paaltjes. Bij een picknickplaats houden we links aan en op een kruising met een wegkruis ook naar links, richting Elkenrade. Links van de route ligt de Rensberg (hoogste punt 173,4 meter boven NAP).

In het gehucht Elkenrade lopen we op een driesprong rechtdoor. Hier ligt een terras met de welluidende naam 'Klein Verzet'. De naam verwijst naar het feit, dat Elkenrade boven op de Rensberg ligt en dat men per fiets dit gehucht alleen met een klein verzet kan bereiken. Het terras is echter alleen in de zomermaanden op zondag open. Op een T-splitsing met een wegkruis nemen we de route naar rechts. Het wegkruis bevat in de hardstenen voet de tekst 'Gelobst sei Jesus Christus'. Deze Duitse tekst brengt ons bij de taalgrens tussen de Franstalige en de Duitstalige invloed op het Limburgs dialect. Deze gens ligt globaal tussen Margraten en Gulpen. Alle plaatsen ten westen van deze grens staan onder invloed van de Franse taal (de Voerstreek). Ten oosten van die lijn het Duits.

We nemen vervolgens de eerste weg naar links en dalen af naar de Vrakelbergerweg, het smalle verbindingsweggetje van Ubachsberg naar Etenaken en laten de glooiende, haast bollende noordhelling van de Rensberg achter ons. Voor ons ligt de Vrakelberg, een stuk steiler. De Vrakelberg loopt bovendien niet glooiend, maar met sprongetjes omhoog. Ook op de kaart valt het verschil tussen de twee hellingen op. De hoogtelijnen van de noordhelling van de Rensberg (hoogste punt 173,4 meter boven NAP) Iiggen tamelijk ver van elkaar af, terwijl de Iijnen op de zuidhelling van de Vrakelberg, 180 meter hoog, juist heel dicht naast elkaar lopen. Een dergelijke steile helling zonder bebossing is natuurlijk een gemakkelijke prooi voor erosie, zo blijkt tijdens noodweer. Om het wegspoelen van de vruchtbare Iössgrond daar te voorkomen, werden vanaf de Middeleeuwen dichte beplantingsstroken aangelegd. Zo ontstond een patroon van evenwijdige terrassen met steile randen, graften genaamd. Op de Vrakelberg Iiggen nog een groot aantal graften. Het geheim van de erosie werende graften schuilt in de dichte begroeiing, die als een haast ondoordringbare muur schuivende grond kan tegenhouden. De belangrijkste vegetatie in de hagen bestaat uit meidoom en sleedoorn. Daartussen woekeren rode en gele kornoelje - als wilde struik vrij zeldzaarn - kardinaalsmuts en vlieren. Bosrank, heggerank, bitterzoet en kleefkruid maken een graftheg tot een barrière die niet alleen kaalslag voorkomt, maar ook de wind breekt.

© L.A.W.V.VIA-VIA

Op de Vrakelsbergse weg eerst naar rechts en vervolgens de eerste weg links in de Vrakelberg op, richting Kruishoeve. Hier nemen we het pad dat rechts omhoog over een stuk gras en langs enkele zitbanken loopt. Dit pad is met blauwe, rode en groene paaltjes gemarkeerd en duikt iets verder een bosje in. Na 2 betonnen paaltjes blijven we rechtdoor lopen. Op een geasfalteerde T-splitsing wandelen we naar rechts en komen in het gehucht Colmont. Voor de kapel linksaf en na 200m rechtsaf richting Ubachsberg.

Bij een splitsing met een rustbank wandelen we naar links en volgen nu het blauwe paaltje. Na een daling gaan we op een T-splitsing naar rechts en op de volgende T-splitsing naar links, richting Winthagen. Je hebt hier een geweldig uitzicht vanaf de Duivenweg: DSM in Geleen, Hoensbroek, Heerlen en dat terwijl je in een gebied met hoge heuvels loopt, een landschap dat arcadisch genoemd zou kunnen worden als er geen prozäische mais en bieten groeiden.

We lopen Winthagen helemaal door. Winthagen is een aantal prachtige boerderijen van Kunradersteen rijk. Het pand no. 13, I G'ne Berg, heeft een heel mooie binnenpiaats met een fraaie vakwerkwoning. Bij het pand no. 28 is op een van de staldeuren een zgn. heksenkruis aangebracht. Een dergeiijk kruis moest de slechte invloeden van heksen voorkomen. Rechts van de doorgaande straat staan de restanten van een voormalige kalkoven. In een dergelijke oven werden tot vlak voor de tweede wereldoorlog laagjes kalksteen, in dit geval Kunradersteen en steenkool - soms takkenbossen - op elkaar aangebracht. De massa werd vervolgens tot 1000 graden verhit en daarna geblust. De aldus ontstane kalk werd gebruikt voor het pleisteren en witten van woningen, maar ook voor het met kalk bemesten van de akkers. Na de uitvinding van de kunstmest is deze kalkverbranding verdwenen.

Na een lichte daling komen we bij de hoeve 'Overst Voerendaal'. Na een viaduct (onder autoweg Maastricht - Heerlen) nemen we in Kunrade de eerste weg naar rechts, de Kunderkampstraat. Op een kruising met de Bergseweg blijven we rechtdoor lopen, de Pontstraat in, en op het einde van de straat ook rechtdoor.

Links hangt tegen een muur het zogenaamde Kunderkruis. Hel crucifix van dit kruis hing tot ca. 1925 tegen de muur van het er schuin tegenover gelegen huis. De oude Kundenaren noemen dit huis nog steeds 'I gene Christus' (In de Christus)! Ten tijde van de bezetting door de Franse troepen in de 18e eeuw sloeg een van de soldaten uit baldadigheid met zijn wapen een van de armen van het Christuscorpus af. Het noodlot sloeg toe, want de soldaat werd ter plekke door een kogel in dezelfde arm getroffen, waardoor hij die arm verloor aldus de legende.

Bij een wegkruis met twee lantaarns wandelen we rechts de Kunderberg in. Op een voorrangsweg weer naar rechts en iets verder onder het viaduct van de A79 door. We blijven vervolgens rechtdoor lopen door het gehucht Kunderberg. We negeren een weg naar rechts en iets verder een naar links en blijven dus de geasfalteerde weg volgen.

We komen bij het natuurreservaat 'De Kunderberg'. Het betreft een langgerekte helling, bestaande uit kalkgrasland. Er groeit een groot aantal bijzondere planten, waaronder orchideeën, zoals de Grote Muggenorchis, die in de vroege zomer de helling plaatselijk geheel paars kleurt. Hier bevinden zich ook de laatste groeiplaatsen van Raai en de Aardkastanje, planten die vroeger tot de gewone onkruidflora van de lössakkers behoorden. Vanwege de grote wetenschappelijke waarde is de helling niet toegankelijk. Via een smal pad kunnen we wel naar een wegkruis lopen, dat in de helling staat en dat opgericht is ter herinnering aan de fusillering van een zekere Chantre op 9 september 1944, dus vlak voor de bevrijding.

© L.A.W.V.VIA-VIA Op een kruising blijven we rechtdoor lopen, richting Ubachsberg (groene paaltjes). We passeren enkele draaihekjes. Op een T-splitsing gaan we naar rechts en op een splitsing met een wegkruis houden we links aan, waarbij we het gele paaltje volgen. Bovenaan ligt het Wijngoed Fromberg. Het 1 hectare grote wijngoed ligt op een naar het zuiden gerichte, steile helling met een sterk mergelhoudende grond. De wijnstokken gedijen goed op deze grond en zijn dan ook met een verscheidenheid aan witte druiven beplant.

In Ubachsberg wandelen we op een T-splitsing naar links, de Hunsstraat in. Bij Restaurant 'De Leuf’ houden we rechts aan. We slaan vervolgens de eerste weg (voetpad) naar links in. Op een T-splitsing gaan we ook naar links, na de bebouwing van Ubachsberg rechts en we volgen de groene en gele paaltjes. Als de geasfalteerde weg naar links buigt blijven we rechtdoor via een graspad lopen en volgen nu nog alleen het gele paaltje.

Bovenaan gaan we in een bos naar rechts en volgen wit-rode wandeltekens door het bos en iets verder over een grasveldje c.q. -pad. Op een geasfalteerde dwarsweg wandelen we naar rechts. Even verderop rechts ligt de 'Molen op de Vrouweheide'. Het is de hoogstgelegen beltmolen van ons land en dateert van 1852. Door een onvoorzichtigheid van de in de molen gelegerde militairen brak er in het voorjaar van 1945 een felle brand uit. Tot de eerste restauratie, die in 1955 begon, stond de molen als een peperbus in het landschap. De huidige eigenaar, muziekpedagoog, de heer F. Piepers bracht tussen 1980 en 1989 molen en aanhorigheden weer in de oorspronkelijke staat terug. In 1989 en 1990 voerde hij ook een molenbouwkundige restauratie uit waardoor deze schitterende molen nu bij bijzondere gelegenheden weer 'voor de prins kan draaien'.

© L.A.W.V.VIA-VIA

Op de kruising in Vrouwenheide bij de uitspanning "Bernardushoeve" slaan we links af, richting Trintelen en Eijs, en vervolgens weer direct links Bosveld in. Na ruim 200 m. nemen we een smal pad naar rechts, dat geel is gemarkeerd. Op de geasfalteerde weg, we bevinden ons inmiddels in Trintelen, lopen we naar rechts. Op een T-splitsing met een waterput lopen we naar links en verder door Trintelen. Na de laatste bebouwing blijven we ook bij een wegkruis onder een bolvormig geknipte beuk rechtdoor lopen. We staan natuurlijk even stil bij deze kunstig geknipte beuk, die al meer dan 160 jaar oud is:

We slaan vervolgens de tweede weg naar links in, welke geel is gemarkeerd. Na een oriëntatietafel lopen we via draaihekje rechtdoor over een smal pad, tussen tuinderijen en weilanden door en vervolgens een trappenpad af. We komen weer in Eys en lopen hier op een T-splitsing/klinkerweg naar rechts. We lopen nu recht tegen Café Herberg 'Lambieck' waar we deze wandeling gestart zijn.

KAARTEN:

- TopoKaart 1:25000, 69E Heerlen
- Wandelkaart 2, Heuvelland Zuid-Limburg, 1:25000



Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 04-01-2002 door C.P.J. Aerssens