De M.A.ST

'Duizend bommen en granaten!' Deze uitroep van kapitein Haddock uit de Kuifje-reeks past bij het bekijken van een bomkrater van zo'n twintig meter doorsnee in het gebied van de voormalige munitiedepot M.A.St. (Munitions Ausgabe Stelle). Dit depot bevond zich op enkele honderden meters achter café de Efteling aan De Horst tussen Loon op Zand en Kaatsheuvel en roept herinneringen op aan de munitieopslag in de de tweede Wereldoorlog.

De MASt was een in de jaren 1942-1944 een opslagplaats voor munitie van het Duitse leger en tevens een distributieplek van de Duitse luchtmacht. Het complex werd gebouwd in 1942 onder leiding van Majoor Wagner en bestond uit vele bunkers, parkeerhavens, een kantine, een voetbalveld en zelfs een zwembad. Op het complex werd met name munitie voor de luchtmacht opgeslagen. Het was een gebied van 75 hectare dat door middel van gaas en 24 rijen prikkeldraad afgezet was. Er werden verharde wegen en een zogenaamd Deceauvillespoor aangelegd. Zo'n 120 gemetselde bergplaatsen met een oppervlakte van 30 m2 en een hoogte van drie meter werdenopgetrokken. Vanaf vijfhonderd meter voor de afrasteringen gold een verbod. Het terrein werd gebruikt voor de opslag van munitie. Onder meer de munitie die door het Duitse leger in beslag was genomen werd hier verzameld.

Tweehonderd meter vanaf café de Efteling stond een kantine met daaronder een grote kelder. De fundering van deze kantine is weliswaar overwoekerd en moeilijk zichtbaar, maar nog steeds aanwezig. Wie verdere sporen in het landschap wil zien, moet naar de overkant van de A 261. Daar zijn achter het oorlogsmonument nog tal van bomkraters te vinden, waarvan sommige met een doorsnee van meer dan twintig meter. Deze zijn overgebleven na het ontploffen van de aanwezige munitie.

Op 5 september 1944 (Dolle Dinsdag) blies de bezettingsmacht in paniek de gebouwen van de kazerne en de aanwezige munitie op toen er berichten kwamen van geallieerden die Nederland zouden bevrijden. Die ochtend bliezen de Duitsers het hele complex op, zonder dit overigens vooraf kenbaar te maken aan de lokale bevolking. Een enorm gedonder en het sneuvelen van ramen tot ver in de omtrek waren het gevolg. De ontploffingen luidden het vertrek van de in de MASt aanwezige Duitsers in.

In de dagen na de ontploffing van het complex sneuvelden nog enkele mensen die uit nieuwsgierigheid het complex afstruinden op zoek naar waardevolle spullen die de Duitsers achter gelaten hadden; de grote hoeveelheid munitie die nog niet (geheel) ontploft was werd hun dood. Dat lang niet alle munitie was verdwenen, bleek tijdens een bosbrand in het gebied, begin jaren zestig. Ontploffingen van overgeleven munitie maakten het blussen toen zeer riskant.

Maar ook nu nog zijn er mensen die af en toe met een metaaldetector op zoek gaan naar munitie uit die tijd. De kans op ontploffingen is echter nihil geworden door een grote schoonmaakactie eind jaren tachtig. Een geoefend oog kan nu nog sporen van het munitiedepot vinden in het gebied in de vorm van grote kraters. Ook zijn aarden wallen, die waren opgeworpen om de aanwezige vrachtwagens te beschermen, duidelijk in het landschap te zien. Van de grote hoeveelheid gebruikte bakstenen is nog maar een enkele steen in het bos terug te vinden. Na de oorlog werden ze gebruikt voor de wederopbouw van de verwoestte huizen in de omgeving. Ook het huidige café De Efteling is van dergelijke klinkers opgetrokken.

Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".

Gegenereerd op 25-09-2000 door C.P.J. Aerssens