Op de grens tussen Noord-Brabant en Zuid-Holland ligt het Nationaal Park de Biesbosch, met een oppervlakte van 9000 hectare is het één van de grootste natuurgebieden van ons land en één van de weinige nog bestaande zoetwatergetijdengebieden in Europa.
Het gebied bestaat uit grote rivieren en kreken, moerasbossen, grienden, rietvelden en graslanden. Het relatief rustige gebied huisvest een grote verscheidenheid aan flora en fauna. Met name voor vogels is de Biesbosch altijd een belangrijk rust-, foerageer- en broedgebied geweest. Naast de vogelrijkdom is de Biesbosch natuurlijk ook bekend vanwege de bever die tien jaar geleden met succes opnieuw is geïntroduceerd. Inmiddels bedraagt de populatie ongeveer 150 exemplaren.
De Biesbosch als natuurgebied dankt zijn ontstaan aan de St. Elisabethsvloed van 1421, een van de meest ingrijpende stormrampen uit de Middeleeuwen. In de nacht van 18 op 19 november 1421op de feestdag van de Elisabeth van Thüringen wordt de Grote of Zuid-Hollandse Waard, een welvarend gebied van ruim 45.000 hectaren tussen Dordrecht-Woudrichem-Heusden-Geertruidenberg door de vloed verzwolgen. Geertruidenberg en Dordrecht zijn in die tijd belangrijke steden, die met elkaar wedijveren om de macht. De toenmalige wisten tussen de Hoeksen en Kabeljauwen gaan niet aan beide steden voorbij en raken in een verbitterde strijd met elkaar. En ook de adel is hierbij betrokken. Niemand heeft dan nog oog voor afdoende dijkonderhoud en controle op de waterhuishouding en ook de veel voorkomende buitendijkse turfwinning zorgt voor een gevaarlijke situatie met betrekking tot de afkalving van dijken om de Grote of Zuid-Hollandse Waard. De natuur presenteert de rekening en de St. Elisabethvloed maakt korte metten met de menselijke zwakten. Door de waterdruk bezwijken de verzwakte dijk en stroomt het water met grote snelheid het lager gelegen gebied binnen. Volgens sommige bronnen worden meer dan 64 dorpen overspoeld. Meer dan 10.000 mensen zouden het leven hebben verloren. Later worden 38 dorpen teruggewonnen op het water. Maar een dertigtal dorpen is voorgoed van de kaart verdwenen. De gevolgen voor steden Dordrecht en Geertruidenberg zijn desastreus en spelen nooit meer de belangwekkende rol, die ze innamen voor de vloedgolf. De Biesbosch met zijn kreken, killen en wilgenvloedbossen ontstaat en wordt als enorme binnenzee een waterbarrière tussen de elkaar bestrijdende steden.
St. Elisabethsvloed op 18-19 november 1421
Al direct na de vloedgolf wordt door Graaf Jan van Beieren, Graaf van Holland, pogingen in het werk gesteld het verloren gegane land opnieuw in te dijken. Maar deze pogingen tot indijking halen niets uit. Het wassende water krijgt langere tijd vrij spel. Bestaande dijken verdwijnen en vruchtbare grond wordt weggespoeld. De Biesbosch ontstaat onder invloed van zee, wind en getij uit het westen en door de rivieren Merwede, Rijn en Maas uit het oosten. Deze invloeden leveren een bijzondere en zeldzame combinatie op. Zowel eb en vloed als zoet water creëren een dynamisch landschap van kreken, platen en gorzen. Maar in de loop der eeuwen krijgt de mens meer grip op de natuur en worden grote delen van het gebied ingepolderd. De Biesbosch verandert hierdoor drastisch van aanzien. Ruilverkaveling, aanleg van spaarbekkens, verstedelijking en de toename van de waterrecreatie dragen aan die verandering bij. Maar de Biesbosch blijft nog steeds een uniek natuur- en cultuurlandschap op de overgang van Merwede, Rijn, Maas en de Zuid Hollandse Delta. Uiteindelijk heeft het maatschappelijk besef van de bijzondere waarden het gewonnen van de aantastingen en bedreigingen. Grote delen van de Biesbosch zijn in handen van Staatsbosbeheer en worden als natuurgebied beheerd om in de toekomst in het kader van “Ruimte voor de Rivier”, een grootschalige waterbergingsmaatregel, aan de natuur te worden teruggegeven. Sinds 1994 is de Biesbosch een Nationaal Park. Dat heeft echter wel de nodige actie, strijd en inspanning van velen gekost. En nog steeds zijn er acute en sluipende bedreigingen, ondanks de status van nationaal park.
Het nieuw Wandelroutenetwerk Wijde Biesbosch Noord biedt een aantal mogelijkheden in de Brabantse Biesbosch op pad te gaan en het gebied te leren kennen. Vaak lopen de wandelpaden langs de waterkant als schouwpaden van het waterschap en leiden ons langs de mooiste plekjes. Maar daarnaast zijn er ook mogelijkheden zelf het gebied te verkennen op vaak verharde polderwegen, die langs kreken en vaarten baan.
De Oude Hardenhoek Polder Route 18KM
De Killen Route 24KM
Deze wandelingen zijn met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Maar ten aanzien van wijzigingen of onvolledigheden in de tekst kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
