KAMPINA ROUTE
Traject Boxtel - Oisterwijk 18 KM

© L.A.W.V.VIA-VIA

Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek







 Station Boxtel
Ongeveer 18 km.
De route voert door het uitgestrekte natuurgebied Kampina. Dit restant van het Kempische heidelandschap is door de Vereniging Natuurmonumenten in 1929 aangekocht. Het gebied is nu 1200 hectare groot. Centraal ligt de grote Kampinase Heide met een voedselarm milieu en een groot aantal vennen. Het oostelijk deel bestaat grotendeels uit bos. De beken Beerze en Rosep vinden in het zuidlijk deel slingerend hun weg. In het westen grenst dit gebied aan de Oisterwijkse bossen en vennen. Het landgoed Kampina ontleend zijn naam aan de nabij gelegen Kempen. De Franse naam voor de Kempen is La Campine. De naam "Kempinne" is al bekend van 1471.

ROUTEBESCHRIJVING

Aan de stadszijde verlaten we het station Boxtel. Bij de fietsenstalling lopen we linksaf de Parrallelweg Noord op, door de Spoorstraat en de Brugstraat naar de Tongerseweg. Het spoor tweemaal kruisen en richting Esch de Van Salmstraat in. Dan onmiddellijk rechtsaf de Mijlstraat in. Zo komen we op industrieterrein Ladonk. De eerste straat links, de Ladonkseweg, negeren we en volgen even verderop tegenover de MAS de Mijlstraat die naar links afbuigt. Het is oppassen geblazen omdat er geen trotoirs zijn. We kruisen de Industrieweg en lopen rechtdoor.

Even voorbij een kantoorcomplex slaan we rechtsaf de Scheepdonkseweg in, een onverhard laantje met aan weerszijden eiken en aan de linkerzijde een fietspad. Bij de viersprong steken we de verharde Loxvenseweg over en lopen rechtdoor. Even verderop passeren we het stenen bruggetje over het Smalwater, de oorspronkelijke Beerze. Het stroompje is hier gekanaliseerd en heeft door ruilverkaveling en intensieve veehouderij haar oorspronkelijk karakter van laaglandbeek verloren. Verderop kruisen we de Kempseweg met rechts in een bossage een kapelletje en lopen met de bocht naar links mee. We zijn nu bij de eerste bebouwing in het gehucht Roond.

Het gehucht Roond speelde een rol in operatie Market Garden. Bij toeval landden hier op 17 september 1944 geallieerde zweefvliegtuigen. De troepen kwamen terecht in het oostelijk deel van de Kampina, waren uit koers geraakt en hadden in Son moeten landen. In totaal werd in de Kampina 106 Amerikaanse en Britse luchtmachtmilitairen verborgen gehouden voor de Duitse bezetter. In mei 2003 werd ter herinnering aan deze gebeurtenis het Verzetsmonument Kampina onthuld, vlakbij het punt waar de zandwegen Huisvennen en Nianadreef samenkomen op de Roond. Het is een stalen silhouet van een fietsende boer met tussen zijn benen een melkbus en op de achtergrond een boom. Het symboliseert de hulpverleners van toen. 'Alles is vergeefs als we vergeten' luidt het opschrift van de sokkel en op een plaquette staan de namen van de Boxtelse verzetsstrijders gegraveerd.

Bij boerderij nr. 6 gaan we linksaf de Bosweg in. De eerste paar honderd meter zijn nog verhard. Dan krijgen we een zandweg met rechts een bosrand met eiken. We zijn nu aan de oostzijde van het uitgestrekte gebied Kampina.van de Vereniging Natuurmonumenten. Links voor ons over de weilanden en akkers igt in de verte Lennisheuvel, een klein, rustig dorpje van ongeveer 1000 zielen met een kerk, café, een basisschool en gemeenschapshuis. Bestuurlijk hoort Lennisheuvel bij Boxtel, maar daar zijn weinig dorpelingen echt enthousiast over. De grootste rijkdom van Lennisheuvel is het prachtige buitengebied, het groene hart van Brabant. We zitten er dus midden in.

© L.A.W.V.VIA-VIA

Aan het einde van deze zandweg komen we op de fietsroute La Trappe. Hier staat ANWB-paddestoel 22646. Rechtsaf begint de Annadreef. Op de picknickplaats houden we halt, bestuderen het waterpeil van het grondwater en bekijken het informatiepaneel. Hierop lezen we dat het 1213 hectare grote natuurgebied Kampina van Natuurmonumenten bestaat uit fraai heidelandschap ornringd door bossen en doorsneden door enkele beken. Het centrale deel, de Kampinase Heide, is een uitgestrekt open heidegebied. Het noordelijke deel van de heide is vrij droog met veel struikheide; zuidelijker wordt het terrein vochtiger met interessante planten en dieren. Het oostelijke deel van Kampina bestaat grotendeels uit naaldbos. In het zuidelijke deel kronkelt het riviertje de Beerze In het stroomdal vindt u hoge populieren, elzenbos met hop en bitterzoet, vochtige heide met gagel en beenbreek en schrote graslanden met diverse zeggesoorten.

De Kampina wordt hoofdzakelijk van water voorzien door de regen. Met name de vennen zijn daardoor voedselarm, waardoor er zeldzame planten kunnen groeien. In de oeverzones komt hoogveenvorming voor. Dichte groene tapijten veenmos met zonnedauw, lavendelheide en veenbes bedekken de oevers. Op de heide en rond de vennen broeden ander andere grutto en wulp. Langs de Beerze komen blauwborstje, zwartkop en sprinkhaanrietzanger voon. Ook vinden we langs de Beerze de beekjuffer, een zeldzame libel. Het gehele gebied wordt begraasd door paarden en in de zomer ook door runderen van het ras Blonde d'Aquitane.

Terwijl we wat eten en drinken hebben we aan belangstelling geen gebrek. Het zijn groepen fietsers die ons aanspreken. De pauze van goed een half uur is zo voorbij en stappen op over de Annadreef in de richting van het wildrooster en klaphekje, die ertoe dienen de grote grazers binnen het natuurgebied te houden. Hier linksaf en langs de prikkeldraad tot het volgende klaphekje. Hier hebben we ruim zicht op het beekdal van het Smalwater, dat het ook al als Beerze staat vermeld.

We nemen het laantje in zuidwestelijke richting, het bos rechts. Het zandpad blijven we volgen, houden links aan. Over het beekdal kijkend met gras- en maïsland ligt in de verte De Laatste Stuiver, een boerderij/manege. Het pad brengt ons tot op de oever van de smalle Beerze. Het is een typisch Brabants beekdal dat door het zuidelijk deel van Kampina stroomt. Dit is een van de weinige plaatsen waar deze typisch Brabantse beek niet gekanaliseerd is. In het stroomdal staan populieren en is elzenbroekbos te zien met hop en bitterzoet. De vochtige heide kent gagel en beenbreek en op de blauwgraslanden komen zeldzame wilde planten voor. In de Beerze zijn, in plaats van een stuw, natuurlijke vistrappen gelegd die vissen de mogelijkheid geven om stroomopwaarts te trekken. Door de aanleg van een opvangbekken wordt overstroming met voedselrijk water tegengegaan.

© L.A.W.V.VIA-VIA
De Beerze
We vervolgen onze route langs de Beerze, die voortdurend aan onze linkerzijde loopt, stroomopwaarts. De natuur kan zijn gang gaan in het kader van het natuurontwikkelingsproject. Bomen krijgen hier de kans gewoon dood te gaan, te blijven staan, om te vallen of weg te rotten. Zo moeten we deze hindernissen nemen op het pad dat slingerend de meanderende beek volgt. Plotseling houdt het pad op bij een houten knuppelbruggetje. Het gebied Smalbroeken is verboden gebied en dus gaat het rechtsaf. Het bos verandert: volgden we eerst het slingerend pad langs de Beerze, nu lopen we door en brede laan met Amerikaanse eiken. Op de eerste kruising van bospaden naar links. Het pad loopt eerst langs een open gebied om daarna wat slingerend door een vochtig bosgebied met veel gagel het uiterste zuiden van het uitgestrekte heidegebied van de Kampina te bereiken.

Het zandpad naar rechts brengt ons naar de Melaniedreef met fietspad, het verlengde van de Annadreef. We zijn nu op een steppenachtige vlakte met gagel en dopheide, maar vooral het pijpestrootje. Het en der in het landschap stijgen grote witte berken rijzig boven de wat golvende vlakte uit. Twee boswachters van Natuurmonumenten in een jeep begroeten ons allervriendelijkst, terwijl we op het fietspad in westelijke richting lopen. De Haarense Dijk laten we rechts liggen en lopen door tot aan de eerst bossage, gelegen in een bocht. Daar voert een zandpad achter een slagboom ons rechtsaf direct over de heide naar enkele vennen aan de westzijde van de Haarense Dijk. Het pad loopt iets omhoog zodat we een geweldige uitzicht krijgen over de uitgestrekte Kampina Heide. Vlak voor ons en in noordoostelijke richting glinsteren de wateroppervlakten van een aantal vennen: Duikersven, Groot Huisven, Kogelvangersven, Ganzenven en Zandbergsvennen. Vanhieruit is aan de oostrand van de heide niet zichtbaar de zandheuvel met daarop het graf, opgetrokken uit zwerfkeien, van de man die doorgaat als een van de grootste natuurbeschermers die Nederland ooit heeft gekend: Meester van Tienhoven. 'Vogelen Piet', zoals de vriend van Jac. P. Thijsse van de Verkade-natuuralbums werd genoemd, wilde dààr rusten: op een met heide bedekte stuifzandheuvel met uitzicht op een ven.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Belversven
Het is een uitstekende plek voor de middagpauze. Zo gezegd zo gedaan. Onder de eiken, die niet opgesnoeid zijn en die hun takken als parasols tot bijna op de grond hebben hangen, genieten we van de rust en het uitzicht. Hier kan een rustpauze niet lang genoeg duren. Als we weer op pad gaan, lopen we door tot aan de Haarense Dijk, slaan links af en even verderop, bij een viersprong en slagboom, opnieuw naar links. Dit pad blijven we volgen over de heide tot aan de Belverse Baan. Aan de linkerkant is een oude molensteen. We steken de Belvertse Baan over en houden op de T-splitsing rechts aan door het bos Na een paar honderd meter zien we rechts van ons het grote Belversven. Een hengelsportvereniging heeft hier van Natuurmonumenten het visrecht gehuurd. Aan de oever klotsen vastgeketende roeibootjes mee op de deining van het water en een eenzame visser tuurt naar zijn hengel midden op de plas. Een paar futen zijn druk in de weer, maar laten zich door ons niet afschrikken. Even verderop gaan we naar links en passeren we de Rosep beek, dat als laaglandbeek het water krijgt uit het landbouwgebied ten oosten van Moergestel.

Zo komen we in de bewoonde wereld van recreanten en campingbezoekers. We staan aan de achterzijde van Camping De Reebok. Het is relatief rustig, maar in de vakanties genieten hier hondereden, zo niet duizenden mensen op hun manier van de natuur en het buiten zijn. De rust zal danig verstoord zijn! We volgen het asfalt naar rechts en komen langs uitpanning Duinven. Op de kruising met de Scheibaan steken we recht over. Aan weerskanten naaldbos, terwijl we onder het groen van een beukenlaantje lopen. We volgen het pad in westelijke richting rechtdoor en blijven aan de zuidkant van het Groot en Klein Aderven. Het terrein is wat geaccidenteerd. Bij het bankje even pauzeren en dan linksaf tot aan de geasfalteerde weg de Rosepdreef, vlakbij Restaurant De Blauwe Kei. We volgen het asfalt naar rechts tot aan het kapelletje. De Oirschotsche Baan steken we over en lopen tussen het Witven en Groot Goorven door naar de Bosweg. Twee kilometer scheiden ons nog van het eindpunt: Station Oisterwijk.

© L.A.W.V.VIA-VIA

De Bosweg richting Oisterwijk voert ons voorbij grote buitenverblijven en het pottebakkersatellier van Henk en Liesje Potters (Geen familie van Harry Potters!). Om niet via deze drukke weg in Oisterwijk te komen, slaan we rechtsaf het fietspad op nog voor de Achterste Stroom. Het fietspad buigt langzaam linksom en via het bruggetje over de Achterste Stroom bereiken we de Wolvensteeg. We zijn weer in de bewoonde wereld. Linksaf over de Wolvensteeg en verderop naar rechts de Koningsvaren in. Op de Rotonde rechtdoor de Burgemeester Verwielstraat in. Tot slot nog over de Voorste Stroom en dan zijn we in het centrum van Oisterwijk op De Lind en ligt het station voor ons. Een terrasje pikken op De Lind vormt de afsluiting van deze wandeling, een verfrissend drankje doet wonderen.

Charles Aerssens
26 juni 2003

KAARTEN:

- TopoKaart 1:25000, 51A Oisterwijk
- Wandelroute Natuurmonumenten



Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 26-06-2003 door C.P.J. Aerssens